ANKARA- AK Parti ve MHP, uzun müddettir üzerinde çalıştığı seçim kanununda değişiklik öngören teklifi Meclis Başkanlığı’na sundu. Seçim barajının yüzde 10’dan 7’ye düşürülmesi, seçime girme yeterliliğinde Meclis’te küme olma kuralının kaldırılması üzere adımları içeren düzenlemede en dikkat çeken husus ise ittifakların milletvekili belirleme sürecine ait düzenleme oldu.
15 unsurluk teklife nazaran birinci kere 2018 genel seçimlerinde uygulanan ittifak düzenlemesi değişiyor ve seçim bölgelerinde ittifak sayesinde alınan “artık oylarla” milletvekili çıkarma imkânı ortadan kalkıyor. Muhalefet partileri temsilcileri, iktidar kanadının seçim kanununa ait düzenlemelerini, “Seçim sonuçlarına tesir etmeye dönük adım”, “Seçmen iradesinin ortadan kaldırılması” ve “İktidarda kalmak için her yolu mubah görüyorum anlayışı” sözleriyle değerlendirildi.
‘DEĞİŞİKLİKLE SEÇİM SONUÇLARINA TESİR ETMEYE ÇALIŞIYORLAR’
HDP Seçim İşleri Kurulu Eş Sözcüsü, Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki’ye nazaran AK Parti ve MHP’nin hazırladığı teklif “antidemokratik uygulamalar” öngörüyor. Seçim barajının yüzde 10’dan 7’ye düşürülmesinin, Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin seçimlerde yüzde 10 barajına ulaşamayacak olmasından kaynaklandığını savunan Tiryaki, “Bu MHP için yapılmış bir düzenleme. İttifak içerisinde olduğunda bu baraja takılmayacak. Yani bu ruhsal bir atılım. Biz her türlü barajın kaldırılmasını istiyoruz. A partisi B partisi için düzenleme yapılamaz” diye konuştu.
Düzenleme ile seçim bölgesindeki milletvekili dağılımının ittifakın oyuna nazaran değil tek tek partilerin o seçim bölgesinde aldığı oya nazaran dağıtılmasını amaçlayan maddeyi pahalandıran Tiryaki şu tabirleri kullandı:
“Bu ittifak sisteminin kendisi her yerde istedikleri sonucu vermedi. Bugüne kadar uygulanan sistemin kendilerine nazaran muhtemel sakıncalarını ortadan kaldırmak için, biraz da kağıt üzerinde kuralları değiştirmeye çalışıyorlar. Siyasi partilerin aldıkları oy değişmese de getirdikleri düzenlemeyle milletvekili dağılımını değiştirmeye çalışacaklar. Durum çok net. Olağan formda seçimi kazanamayacakları için seçim yasasında değişiklik yaparak seçim sonuçlarına tesir etmeye çalışıyorlar.”
‘BEN İKTİDARDA KALMAK İÇİN HER YOLU MUBAH GÖRÜYORUM ANLAYIŞI’
İYİ Parti İstanbul Milletvekili Genel Lider Yardımcısı Yavuz Ağıralioğlu’na nazaran hükümetin son devir yapmaya çalıştığı bütün değişikliklerde, Türkiye’yi daha demokratik hale getirmekten çok “iktidarda kalmanın avantajını yönetme” isteği mevcut. 20 yıldır iktidarda olan AK Parti’nin, seçime bir yıl kala siyasi partiler kanununu değiştirmeye çalışmasının, “Daha demokratik bir Türkiye hasretinin değil iktidarda kalma avantajının gayreti” olduğunu belirten Ağıralioğlu şunları kaydetti:
“Bu sistem milletvekillerinin siyasal yükünü çok azalttı. Bunun üzerine yalnızca ittifaklar ve ittifak denkleminde avantajınız olacak değişiklikler planlarsanız bunun ismi şudur: ‘Ben iktidarda kalmak için her yolu mubah görüyorum. Yaptığım değişiklikler memlekete nefes aldırmaktan fazla ittifakımıza nefes aldırmak içindir’. Bu düzenleme bu duyguyu, anlayışı pekiştirir.”
‘KENDİ GEREKSİNİMLERİNE NAZARAN KANUN TEKLİFİ HAZIRLIYORLAR’
Tüm bölümlerin iştiraki olmadan bir düzenleme yapıldığını belirten Ağıralioğlu, “Siz kendiniz konuşuyorsunuz ve kendi gereksinimlerinize nazaran kanun teklifini hazırlıyorsunuz. Sonra da bize bunu beğenin diye gönderiyorsunuz. Esasen üretim kademesinde bu siyasi tekçilik bizim kaygılarımızı haklı çıkarıyor” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bizim gördüğümüz şey şu: Sınırsız yetkiden memleketin ziyan gördüğünü düşünüyoruz. Hükümet yetkilerini artırmak isteyen tarafı, biz ise yetkilerini sonlandırmak isteyen tarafız. Biz, ‘Bu kadar yetkiyi biz dahil kimseye vermeyin’ diyen tarafız. İktidar olunca yaptığımız icraatlara yargı kontrolü açılsın istiyoruz. Sayıştay’ın raporlarına yargı yolu açılsın istiyoruz. Dört başı mamur bir seçim kanunu değişikliği teklifi olsa bunu kıymetlendirebiliriz. Lakin hükümetin bu atılımlarında bizim gördüğümüz, iktidar avantajını kollama hevesini taşıyor.”
‘ARTIK OYLARIN ORTADAN KALDIRMASIYLA PEK ÇOK İNSANIN İRADESİ BOŞTA KALACAK’
Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Seçim İşleri Lideri İdris Şahin’e nazaran iktidar kanadının uzun müddettir yaptığı çalışmaların sonunda “dağ fare doğurdu”. AK Parti ve MHP’nin seçim kanunu teklifini “mühendislik faaliyeti” olarak niteleyen Şahin’e nazaran millet, seçimler öncesinde oyunun kurallarını kendi lehine değiştirmeye çalışanlardan hesabı sandıkta sorar.
Hem seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesinin hem de “artık oyların” kullanılmayacak olmasının “temsilde adalet” anlayışına uygun düşmeyeceğini belirten DEVA Partili Şahin, 2018 seçimlerine giderken ittifak düzenlemesinin “hiçbir siyasi partinin ittifaklarla parlamento dışında kalmayacağı” vurgusuyla desteklendiğini hatırlatarak şunları söyledi:
“Bu ittifak düzenlemesinin akabinde yüzde 97,7’ye yakın bir temsiliyet kelam konusuydu. Artık oyların ortadan kaldırmasıyla pek çok insanın iradesi boşta kalacak. Artık oy millet iradesinin parlamentoya yansımasıyken artık bu düzenlemeyle birlikte yalnızca ve yalnızca iktidar ortakları kendilerine yönelik bir mühendislik faaliyeti içerisine giriyorlar. Bu mühendislik faaliyetleri asla sandıkta karşılığını bulmayacaktır.”
‘MİLLETİN İRADESİNE TASALLUT EDEN İKTİDAR’
DEVA Partili Şahin’e nazaran artık oyların hesaba katılmaması ittifakları da anlamsızlaştırıyor. Düzenlemenin siyasi partiler ortasındaki takviye ve dayanışma ruhunu büsbütün ortadan kaldıracağını belirten Şahin, “Düzenlemeyle birtakım partilerin ittifaklardan ayrılması ve yeni girecekleri ittifakın önüne geçilmesi adımı değerlendirmeleri” için şunları söyledi:
“DEVA’nın kendine itimadı tam. Biz artık oylara muhtaç olmadan da bir biçimde parlamentoda temsil edileceğiz. Bu faaliyetler DEVA’yı da Gelecek Partisi’ni de herkesi kapsayacak bir düzenleme. Burada spesifik olarak bir partiyi işaret ederek bir düzenleme yapıldığı değerlendirmesine girersek sıhhatsiz olur. Burada bütün milletin iradesine tasallut etmiş bir düzenlemeden bahsetmek mümkün. Bütün milletin iradesine tasallut eden bir iktidardan bahsediyoruz. Artık oylara dair atak milletin iradesinin parlamentoya yansımasını pürüz teşkil edecek hadiselerdir. Bu oyunu, bu mühendisliği yapan iktidar partileri sandıkta en ağır yanıtı alacaklar.”
