Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılına ait ‘İstatistiklerle Yaşlılar’ çalışmasının sonuçlarını açıkladı. TÜİK datalarına nazaran, Türkiye’de yaşlı nüfus, öteki yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha süratli arttı. 65 ve daha üst yaştaki nüfus 5 yılda yüzde 24 artarak, geçen yıl 8 milyon 245 bin 124 bireye ulaştı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2021 prestijiyle yüzde 9,7’ye çıktı. 2016’da yaşlı nüfusun yüzde 30,2’si 75-84 yaş kümesinde iken bu oran 2021’de yüzde 27,3’e geriledi. Türkiye, yaşlı nüfus oranına nazaran sıralamada 167 ülke ortasında 68. sırada yer aldı.
Yaşlı nüfusun geçen yıl 8 milyon 245 bin 124 şahsa çıktığını ortaya koyan ‘İstatistiklerle Yaşlılar’ raporunun içeriği şöyle:
YAŞLI NÜFUS ARTTI: Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha üst yaştaki nüfus, 2016 yılında 6 milyon 651 bin 503 kişi iken son 5 yılda yüzde 24 artarak 2021 yılında 8 milyon 245 bin 124 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2016 yılında yüzde 8,3 iken, 2021 yılında yüzde 9,7’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun 2021 yılında yüzde 44,3’ünü erkek nüfus, yüzde 55,7’sini bayan nüfus oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2025 yılında yüzde 11, 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
75 VE DAHA ÜST YAŞ KÜMESİNDEKİ NÜFUSUN ORANI GERİLEDİ: Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun yüzde 61,5’ine denk gelen 65-74 yaş kümesi 2021 yılında yüzde 64,7’ye yükseldi. 2016’da yaşlı nüfusun yüzde 30,2’si 75-84 yaş kümesinde iken bu oran 2021’de yüzde 27,3’e geriledi. 2016’da yaşlı nüfusun yüzde 8,2’sini oluşturan 85 ve daha üst yaş kümesi da 2021’de yüzde 8’e geriledi.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞTİ: Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaşlı nüfus, öteki yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha yüksek bir sürat ile artış gösterdi. Global yaşlanma süreci olarak isimlendirilen ‘demografik dönüşüm’ sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalma ile birlikte sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, hayat standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen ömür mühletinin artması ile nüfusun yaş yapısı form değiştirdi.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ: Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan şahısların yaşları küçükten büyüğe gerçek sıralandığında ortada kalan kişinin yaşını tabir ediyor. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2016 yılında 31,4 iken 2021 yılında 33,1 oldu. Ortanca yaş 2021 yılında erkeklerde 32,4, bayanlarda 33,8 olarak hesaplandı. Nüfus projeksiyonlarına nazaran, ortanca yaşın 2025 yılında 34,1, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45 olacağı öngörüldü.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2021 YILINDA YÜZDE14,3 OLDU: Çalışma çağındaki 100 bireye düşen yaşlı sayısını tabir eden yaşlı bağımlılık oranı, 2016 yılında yüzde 12,3 iken bu oran 2021 yılında yüzde 14,3’e yükseldi. Nüfus projeksiyonlarına nazaran, yaşlı bağımlılık oranının 2025 yılında yüzde 16,4, 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
TÜRKİYE, YAŞLI NÜFUS ORANINA NAZARAN SIRALAMADA 167 ÜLKE ORTASINDA 68. SIRADA: Nüfus iddialarına nazaran 2021 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 831 milyon 718 bin 605 kişi, yaşlı nüfusun ise 764 milyon 321 bin 142 kişi olduğu varsayım edildi. Bu iddialara nazaran dünya nüfusunun yüzde 9,8’ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci 3 ülke sırasıyla yüzde 34,3 ile Monako, yüzde 28,8 ile Japonya ve yüzde 22,8 ile İtalya oldu. Türkiye, 167 ülke ortasında 68. sırada yer aldı.
YAŞLI NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET SİNOP: Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet, 2021 yılında yüzde 20,1 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 19,2 ile Kastamonu, yüzde 17,8 ile Artvin izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 3,9 ile Hakkari, yüzde 4,0 ile Şanlıurfa izledi. Yaşlı nüfus oranı vilayet seviyesinde yıllara nazaran incelendiğinde, toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet sayısı 2016 yılında 8 iken, 2021 yılında 22 oldu. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının en yüksek olacağı vilayet sayısının 2025 yılında 33’e çıkacağı kestirim edildi. Toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranının yıllara nazaran en düşük olduğu vilayetlerin, genç nüfus yapısına sahip olan Şanlıurfa, Şırnak ve Hakkari olduğu görüldü.
YAKLAŞIK HER 4 HANEDEN BİRİNDE EN AZ 1 YAŞLI FERT BULUNUYOR: Türkiye’de 2021 yılında toplam 25 milyon 329 bin 833 haneden 6 milyon 112 bin 760’ında yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Öteki bir tabirle, hanelerin yüzde 24,1’inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.
TÜRKİYE’DE 1 MİLYON 561 BİN 398 YAŞLI TEK BAŞINA YAŞIYOR: En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 112 bin 760 hanenin 1 milyon 561 bin 398’ini tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin yüzde 74,9’unu yaşlı bayanlar, yüzde 25,1’ini ise yaşlı erkekler oluşturdu.
TEK KİŞİLİK YAŞLI HANE HALKI ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET BURDUR: En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hane halkı oranının en yüksek olduğu vilayet, 2021 yılında yüzde 35,2 ile Burdur oldu. Bu ili yüzde 34,9 ile Balıkesir, yüzde 34,4 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 6,5 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 12,5 ile Şırnak, yüzde 12,9 ile Batman izledi.
TÜRKİYE’DE 100 YAŞ VE ÜZERİNDE 5 BİN 859 YAŞLI VAR: Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2021 yılında 5 bin 859 oldu. Türkiye’de 100 yaş ve üzerinde en fazla yaşlıya sahip birinci 3 vilayet sırasıyla 815 kişi ile İstanbul, 276 kişi ile Şanlıurfa ve 272 kişi ile Mardin iken en az yaşlıya sahip birinci 3 vilayet ise sırasıyla 7 kişi ile Bartın ve Bayburt, 8 kişi ile Ardahan ve Bilecik oldu.
EĞİTİMLİ YAŞLI NÜFUS ORANI ARTTI: Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı, 2016 yılında yüzde 20,8 iken 2020 yılında yüzde 15,6’ya düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2020 yılında yaşlı erkeklerin oranından yaklaşık 5 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı yüzde 24,2 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 4,7 oldu. Yaşlı nüfus eğitim durumuna nazaran incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun yüzde 43,7’si ilkokul mezunu, yüzde 5,6’sı ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu, yüzde 5,9’u lise yahut dengi okul mezunu, yüzde 5,8’i yükseköğretim mezunu iken 2020 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 46,1’e, ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı yüzde 7,9’a, lise yahut dengi okul mezunu olanların oranı yüzde 8’e, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise yüzde 7,4’e yükseldi.
YAŞLI NÜFUSUN EĞİTİM DURUMUNDA FARKLILIK SAPTANDI: Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında değerli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim seviyelerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı bayan nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI BAYANLARIN ORANI, EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI ERKEKLERİN ORANININ 4 KATI OLDU: Yaşlı nüfus yasal uygar duruma nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında değerli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2021 yılında yüzde 1,3’ünün hiç evlenmemiş, yüzde 83,7’sinin resmi nikahla evli, yüzde 3,6’sının boşanmış, yüzde 11,4’ünün eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı bayan nüfusun yüzde 2,7’sinin hiç evlenmemiş, yüzde 46,0’sının resmi nikahla evli, yüzde 4,0’ünün boşanmış, yüzde 47,4’ünün ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
YAŞLI NÜFUSUN YOKSULLUK ORANI ARTTI: TÜİK bilgilerinin en çarpıcı sonuçlarından biri de yaşlı nüfusun yoksulluk oranı ile ilgili oldu. Yoksulluk oranı, 2016 yılında Türkiye geneli için yüzde 21,2 iken 2020 yılında yüzde 21,9 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2016 yılında yüzde 16 iken 2020 yılında yüzde 16,7 oldu. Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete nazaran incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2016 yılında yüzde 14,7 iken 2020 yılında yüzde 15,6 oldu. Yaşlı bayanlarda yoksulluk oranı ise 2016 yılında yüzde 17 iken 2020 yılında yüzde 17,6 oldu.
YAŞLI NÜFUSUN İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI YÜZDE 10: İşgücü istatistiklerine nazaran, işgücüne katılma oranı 2016 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfus için yüzde 52 iken 2020 yılında yüzde 49,3 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2016 yılında yüzde 11,8 iken 2020 yılında yüzde 10 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2020 yılında yüzde 16,8 iken yaşlı bayan nüfusta yüzde 4,6 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2016 yılında yüzde 2,6 iken 2020 yılında yüzde 2,7 oldu.
ÇALIŞAN YAŞLI NÜFUSUN YÜZDE 64,2’Sİ TARIM BÖLÜMÜNDE YER ALDI: İşgücü istatistiklerine nazaran, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2020 yılında yaşlı nüfusun yüzde 64,2’sinin tarım, yüzde 27,7’sinin hizmetler, yüzde 6,1’inin sanayi, yüzde2,0’sinin ise inşaat dalında yer aldığı görüldü.
MUTLU OLDUĞUNU BEYAN EDEN YAŞLILARIN ORANI YÜZDE 56,2: Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, memnun olduğunu beyan eden 18 ve daha üst yaştaki bireylerin oranı 2021 yılında yüzde 49,3 iken bu oran 65 ve daha üst yaştaki bireyler için yüzde 56,2 oldu. Yaşlı bireylerin genel memnunluk seviyesi cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2021 yılında erkeklerin yüzde 51,2’si, bayanların ise yüzde 60,1’i keyifli olduğunu söyledi.
YAŞLI BİREYLERİN MEMNUNLUK KAYNAĞI YÜZDE 59,9 İLE AİLELERİ OLDU: Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, yaşlı bireylerin 2016 yılında en değerli memnunluk kaynağı yüzde 64,2 ile aileleri, yüzde 18 ile çocukları, yüzde 6,9 ile eşleri, yüzde 6,4 ile torunları iken 2021 yılında yüzde 59,9 ile aileleri, yüzde 21,5 ile çocukları, yüzde 8,1 ile torunları ve yüzde 6,2 ile eşleri oldu.
İNTERNET KULLANAN YAŞLI BİREYLERİN ORANI 4 KAT ARTTI: Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, İnternet kullanan 65-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı 2016 yılında yüzde 8,8 iken bu oran 2021 yılında yüzde 32,5’e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerin bayanlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2021 yılında yüzde 40,0 iken yaşlı bayanların oranı yüzde 25,9 oldu. (ANKA)
