Tuğba Sivri
Aleyna Tilki’nin 15 Nisan Cuma günü yayınlanan yeni İngilizce teklisi ‘Take it or İstanbul Escort Leave it’ Youtube’da 22 saatte 1 buçuk milyonun üzerinde izlenmeye erişti Müzik eğlenceli Avril Lavigne’in Barbie Punk olduktan sonra çıkardığı dans hitlerine benziyor Müzikal başarısı müzisyenlerin tartışacağı bir şey elbet Kadıköy Escort Ben burada tanınan kültür ve global kapitalizm kontağını toplumsal cinsiyet özelinde ele almaya çalışacağım
80’lerden itibaren Disney’in çocuk şarkıcı oyuncuları Hollywood’un aktör takımlarını doldurmaya başladı Çocuk yıldızlar bilhassa fan kültürünün Ataşehir Escort oluştuğu erken ergenlik periyodunda kız ve erkek çocukları için birer idol haline gelirler Günümüzde bu durum o kadar dolaysız ki K Pop’ta Kore Pop Kültürü genç kız kümelerinin girl bands solistlerine idol deniyor 1 Girlband ve boyband’lerin başka ayrı kurulduğu küme üyelerinin katı eğitimlerden geçtiği özel hayatları dâhil tüm vakitlerinin denetiminin ağır mukavelelerle üretimci firmalara devredildiği katı kapitalist bir kesimden bahsediyoruz Bunun Güney Kore’den çıkması da tesadüf değil elbet Güney Kore neoliberal yeni muhafazakârlığın adeta membaı bir ülke Yurt dışına ithal ettikleri dizilerden de bunu izlemek mümkün Doğu’nun müreffeh ulusu imajı için üretilen lüks villalarda son model otomobillerle yaşayan otoriter ve sert erkeklerin başrollerde olduğu bu imaller Türk dizi dalı için de son on yıldır yabancı olmaktan çıktı Mevzuyu çok dallandırmadan bu dizilerde ve pop müzik görüntü kliplerinde görebileceğimiz ortak birkaç temaya değinmek istiyorum
Biliyorsunuz K Popçular Yeni Akit üzere yayın organlarında sık sık Büyük tehlike olarak anlatılır Burada tehlike olarak görülen bilhassa boyband’lerdeki erkek müzikçi ve dansçıların imajlarından diğer bir şey değil aslında Erkeklerin erkeğe benzememesi problemi yerli ve ulusal erkekliğe tehdit olarak algılanıyor Kadınsılaşan ve gücünü yitiren sakalsız bıyıksız bir erkeklik bayanlara maazallah daha eşitlikçi daha insanca yaklaşır da efendi köle bağımız bozulur mu itaat ettiremez miyiz korkusu bu Meğer K Pop imajın her şey olduğu bütün uğraşların sembolik alanda verildiği çağımızda manzara ve kelamdan ibaret bir değişimin aslında hiç de kâfi olmadığının bir ispatı olarak okunabilir Dışarıdan bakıldığında kadınsı görünen klâsik toplumsal cinsiyet rejiminin görsel kalıplarına sığmayan erkek idollerin ya da dizi karakterlerinin kelam konusu bayanlara hükmetme ve ataerki olduğunda erkekliklerinden hiçbir şey yitirmediklerini tersine adeta güç yitiren bir maçoizm i renkli kıyafetlerle tekrar global pazara sunduklarını söylemek de yanlış olmaz Bu manada bir tehlike kelam hususuysa bu bayanların son 50 60 yılda elde ettiği birtakım kazanımların bu yeni global görsel kültürün ürettiği dominant erkek itaatkâr kadın kurguları sonucu düştüğü tehlikedir Genç kızların şimdi reşit olmadan girdikleri bu ağır kontrollü sistem bir yandan özgür kadın kadının seçimi telaffuzuyla konuşurken öbür yandan bayanların genç kızlıktan itibaren vücutlarını eril isteğe nazaran disipline ediyor estetik ameliyatlar ve saatlerce süren idmanlar katı diyet programlarıyla tekrar ataerkil kalıpları bayan vücuduna geçiriyor
Açıkçası burada daha büyük tehlike bu renkli ataerkil kültürün bir özgürlük alanı olarak algılanması olacaktır Gerçekten neoliberalizmin seçme özgürlüğü miti de bu muhafazakâr siyasetle kol kola girdiği için bilhassa seçme özgürlüğü feminizmi tarafından epeyce sahiplenilen bir tavır oldu olmaya devam ediyor Kadınlar ne istiyorsa onu yapsın üzere tartışmaya açık bile olamayacak bir argümanı öne sürerek bayanların isteklerinin ne tarafta manipüle edildiğini bin yıllardır erkekegemen bir dünyada yaşarken bir anda bayanların isteklerinin hele hele kapitalist dallar tarafından bu kadar merkeze alınmasında bir bit yeniği olabileceğini bile düşünmemiz engellenebiliyor Yeni Akit muhafazakârlığıyla Güney Kore muhafazakârlığı ortasında bir seçim yapmaya özgürlükçü bir seçim diyebiliyoruz Meğer bu iki seçenek ortasında sıkıştığımız için ülkece ve dünyaca sağa yanlışsız savruluyoruz Irkçılık ile mizojinist ve homofobik ataerki tam tarihî olarak güç kaybederken bu parlak imajların ardına saklanarak güç kazandı ve artık arsızca kendini gizlemeden var olabiliyor Burada artık seçme özgürlüğü mitinin feminist masaya yatırılıp kesilip biçilmesi içindeki ataerkil kodların açığa çıkarılması gerekiyor
Aleyna Tilki’den yola çıkıp kelamı fazla uzattım lakin hepsinin birbiriyle ilişkili olduğunu düşünüyorum Tilki müzik dalına birinci girdiğinde şimdi 16 yaşındaydı ve hem yeteneği hem hoşluğuyla cümbüş kesiminin her alanında ağır ilgi gördü Alışılmış ki bu türlü bir cevher yapımcıların gözünden kaçmadı Ses renginin değişikliği ve Avrupai manzarasıyla Disney çocuk şarkıcılarını anımsatıyordu Dünya çapında bir star olabilirdi yerli Britney olabilirdi Bu biçimde bir imaj çalışması yapıldı 18 yaşını doldurduğunda artık kadınsı tarafını ortaya çıkarmamak için bir neden yoktu Global görsel kapitalist kültürde kadınsı demek seksi cazip işveli fakat tıpkı vakitte günahsız ve ulaşılabilir demektir Farklı kadınlık temsilleriyle karşılaşsak da kadınsılığın ortak tarifine bunlar az ya da çok girer En body positivist markaların reklamlarında dizilerde sinemalarda bile bayanlar bu seksi olma baskısından kurtulamazlar
Tabii AKP’nin İslami ahlakçı ve baskıcı siyasetleri karşısında bayanların istedikleri üzere giyinmeleri bilhassa beklenen tesettüre uygun olmayan kıyafetlerle görünür olmaları politik bir direniştir buna kimsenin itirazı olamaz olmamalı Burada sorguladığım şey değişik bu çizgiyi çok net çekiyorum Burada kelam konusu olan çok daha büyük global bir dayatmanın özgürlük olarak sunulması Bayanların kendi istekleriyle değil erkek hükümran kapitalizmin kodlarıyla hareket etmek zorunda bırakılması ve bu gerçeğin üzerinin örtülmesinden bahsediyorum İki seçenek varmış ve özgürlüğün tek yolu sunulan tek seçenekteymiş illüzyonu neoliberal muhafazakârlığın Alternatif yok 2 kandırmacasının bir uzantısıdır Bu illüzyon bilhassa son vakitlerde bayan müzikçilerin hiper seksüel imajlarla sisteme karşı direniş gösterdiği algısını besliyor ve aksi istikamette bir kelam üretmeyi özgürlük tersliği olarak kodluyor
Aleyna Tilki’ye geri dönelim Kelam konusu reşit olmayan kız müzikçiler olduğunda Britney Spears’ta olduğu üzere olayın bir de çocukluğun fetişleştirilmesi tarafı var ‘Sen Olsan Bari’ klibinde de özellikle kelamlar ve klip bir ortada düşünüldüğünde daha da netleşen bir pedofili teması kelam konusuydu ‘Take it or Leave it’ bunu farklı bir düzeye taşımış Porno kültürünün en çok beslendiği liseli genç kız fantezisini formasını çıkartarak iç çamaşırlarıyla dans eden bir genç bayan imgesiyle harmanlayarak male gaze’e eril bakış bir görsel şölen sunmuşlar Burada bayan vücudunun metalaştırılmasından öte liseli genç kızların yani şimdi reşit olmamış ergen çocukların fetişleştirilmesi kelam konusu Birebirini Britney Spears da ‘Oops I Did it Again ‘de yapmıştı Evet yeni bir şey değil Evet artık aşinayız tekraren yapıldı Pekala aşina olmamız bunun global ataerkil kültüre hizmet ettiği tecavüz kültürünü besleği gerçeğini değiştiriyor mu
Bunu konuşmaksa en büyük tabu artık Zira seçim özgürlüğü mitinin pırıltılı maskesi Yeni Akit’le tıpkı muhafazakârlığı beslediğini birebir biçimde bayanları ve çocukları cinsel olarak metalaştırdığını gizlerken pedofiliye dair rastgele bir ima sezdiğinde de bunu muhafazakârlaşma olarak gösterip yansıtma yapabiliyor Özgürlükçü olmak için bu büyük global bölümün bayanları ve çocukları hiper seksüel imgeler haline getirip vücutlarını metalaştırdığı gerçeğini görmezden gelmemiz gerekiyor Hatta bundan 15 20 sene evvel birçok feminist medya tahlilinin temelinde olan metalaş tır ma kavramını bile artık kullanmıyoruz kullanamıyoruz Bu nasıl bir özgürlük ki erkekler güçlerinden zevklerinden hazlarından hiçbir şey kaybetmezken küçük çocukların cinselleştirilmesi cinselliğin çocukluğa ilişkin imgelerle donatılması olağan olağan hatta olması gereken bir kıymet haline geliyor diye sormak muhafazakâr olmanıza yetiyor Hiper seksüel bayan imajlarına daima maruz kalan genç kız ve erkeklerin vücut algısı cinsellik algısı nasıl değişiyor nasıl etkileniyor bunları düşünmek zorunda olduğumuz gerçeğinin yükünü sırtımıza ‘seçme özgürlüğü’ pelerinini geçirip omzumuzdan atıyoruz Bunun özgürlükçü mahallede muhafazakâr anılmamak için gerçeğe gözlerimizi kapatıp ipleri büsbütün ataerkil kapitalist kültürün eline bırakmak olduğunu düşünüyorum Gülşen’in yaladığı lolipop da Aleyna Tilki’nin liseli forması da kadınların istediği şeyler değil bin yıllık erkek fantezileri Bunları bize bayanların arzusu özgür seçimi diye pazarlayan kesime dostça yaklaşmak üzere bir borcumuz yok
Burada yeniden de bir şerh düşmek istiyorum Bayanların var oluşlarını erkeklerin algıları üzerinden yasallaştırmak üzere bir noktaya savrulmadan bu eleştiriyi yapmak zorundayız Burada sorun erkeklerin bayanlara saygı duyması ya da yalnızca erkekler zevk alıyor diye bayanların vücutlarını ve görünürlüklerini denetim altına alması gereği değil Tersine bayanların kendi zevklerini dileklerini keşfedebilmeleri için bu eril bakıştan kurtulmak gerekiyor Görülme dileği edilgen bir istektir ve erkeklerin istediği üzere onların arzulayacağı halde görülme isteğinin bayanların içsel dilekleri olmadığını erkekegemen sistem tarafından dayatılan bir istek olduğunu söylemek zorundayız Genç kızların görülmek için kendilerini bu standartlara uydurmaya çalıştıkları dahası bu bir özgürlük olarak sunulduğunda bundan toplumsal bir onay da alabildikleri gerçeğini göz gerisi etmeden lakin vücudumuzun ve cinselliğimizin yeniden erkeklerin aklı çelinmesin diye gizlenmesi gerektiğini söyleyen klasik muhafazakâr söyleme de alan tanımadan tenkidimizi yükseltmeliyiz İkisi ortasında seçim yapmak zorunda değiliz
Yeni bayanların sahiden özgür olacağı feminist bir kültür kurabilmek için evvel ataerkil fantezilere hizmet etmeyi bırakmalı eril tahakkümün iktidarından kolay kolay vazgeçmeyeceğini ve şimdiki politik rüzgâra nazaran kendine yeni elbiseler dikmekte uzman olduğunu unutmadan gözümüz açık siyaset üretmeliyiz Seçeneklerimiz ‘take it or leave it’ten ibaret değil baştan kurmak da bizim elimizde Üçüncü bir alternatif her vakit var öbür bir dünya mümkün
Dipnot
- https www gazeteduvar com tr dunyayi etkisi altina alan k pop dalgasi yukselmeye devam ediyor galeri 1537663 p 2
- There is no alternative İngiliz muhafazakâr başkan Margaret Thatcher’ın sloganıydı Piyasa iktisadının işleyen en düzgün ve tek sistem olduğunu söz ediyordu