Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, açık havada maske zorunluluğunun kaldırılmasını kıymetlendirdi. Ceyhan, “Ciddi kasvetlere yok açacak bir karar bu. Çok sayıda kişi yalnızca bu kararlar kaldırıldığı için hastalığı alacak. Bir kısmı kendisi bir kısmı da meskende kronik hastalığı olan yaşlıya götürüp onların vefatına neden olacak. Bence bu karar alınırken çok düşünülmeliydi, yeterli hesaplanmalıydı. Maskenin nasıl bir ziyanı vardı, anlamak mümkün değil” dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dün Koronavirüs Bilim Şurası toplantısının akabinde; açık havada maske zorunluluğunun ve HES kodu denetimlerinin kaldırıldığını açıkladı. Yeni kurallara nazaran, okullarda karantina uygulaması sona erdi. Ayrıyeten hastalık belirtisi olmayan bireylerden de test istenmemesine karar verildi.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, alınan yeni kararları kıymetlendirdi.
Ceyhan, “Ben şunu anlıyorum, biz doğrusunu anlatmaya çalışıyoruz süratli teşhis testleri gerekir diye. Benim gördüğüm, süratli teşhis testlerini almak bir tarafa mevcut uygulamalarımızı bile kaldırıyoruz. Bundan sonra salgınla gayrette ekstra bir şey yapılmayacak. Daha yeterli bir noktada olalım niyetiyle yeni test uygulamaları, tedbir, aşı uygulamaları üzere yaklaşımları kullanmayacağız” dedi.
‘CİDDİ ZAHMETLERE YOL AÇACAK’
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, uygulamaların gevşetilmesi için uygun şartlar bulunması gerektiğini fakat şu an hadise sayısı itibariyle bu türlü bir ortamın olmadığını vurguladı. Ceyhan, şunları söyledi:
“Salgın sırasında birtakım kararlar gevşetilebilir. Lakin bunun için uygun şartlar olması lazım. Bunlardan birincisi; olay sayımızın 50-60 bin… O da testler kısıtlandıkça, daha az olay tespit edebiliyoruz. Gerçek sayı bunun en az 10 katı. Günde 50-60 yeni hadise saptıyorsanız, bu 500-600 bin demektir. 600 bin faal hadise saptamışsanız, ki şu anda Türkiye’nin raporu bu türlü; bu 6 milyon civarında faal hadise, yani virüs bulaştırabilecek kişi var demektir.
200 civarında mevt de varken önlemlerin kaldırılması bir tarafa sizin kesinlikle önlemleri arttırmanız gereken bir ortamı işaret ediyor. Birçok ülke buna bir plan açıklarken biz aniden bütün önlemleri kaldırıyoruz sonra tekrar koymaya çalışıyoruz lakin olmuyor. Bir kuralı bir sefer gevşetirseniz onu yine topluma uygulamaya çalışmanız çok kolay bir iş değil, yerleştirilmesi aylar alır.
Oldukça önemli kahırlara yok açacak bir karar bu. Çok sayıda kişi yalnızca bu kararlar kaldırıldığı için hastalığı alacak. Bir kısmı kendisi bir kısmı da meskende kronik hastalığı olan yaşlıya götürüp onların vefatına neden olacak. Bence bu karar alınırken çok düşünülmeliydi, düzgün hesaplanmalıydı.
‘KURALLARA UYAN BEŞERLER CEZALANDIRILIYOR’
Maskenin nasıl bir ziyanı vardı, anlamak mümkün değil. Maske grip, Covid-19 ve teneffüs yoluyla bulaşan birçok hastalığı azaltıyordu. Artık bunlarda da artış göreceğiz.
İyi havalandırmayı nasıl ölçecek beşerler? Bunu uygulayan ülkeler, sınıflarında karbondioksit sinyalleri bulunduruyorlar. Havalandırılması gerektiğini gösteriyor. Türkiye’de bunları yapamadan öteki ülkelerin uygulamalarına bakıp uygulama yapıyoruz. Maalesef devletin tekliflerine uyup aşısını yaptıran, maskesini takan insanlara ceza verilerek kurallara uymayan insanların onlara hastalık bulaştırmasını sağlayacak bir karar bu. Neden bu formda kurallara uyan beşerler cezalandırılıyor? Neden kurallara uymayan beşerler ödüllendiriliyor? Bunu da anlamak mümkün değil.”
‘KARARLAR FİKİRLERİNİZE AKSİ OLARAK ALINIYORSA, ORADA DURMAK ZORUNDA DEĞİLSİN’
Prof. Dr. Ceyhan, Sıhhat Bakanı Koca’nın dün, karara şerh düşen Bilim Heyeti üyeleri olduğunu belirtmesine ait ise şunları söyledi:
“Bilim Konseyi’nin kararları şayet sizin daima fikirlerinize aksi olarak alınıyorsa, Bilim Heyeti istekli olarak yapılan bir iştir, orada durmak zorunda değilsin. Daima olarak sizin karşı çıktığınız kararlar alınıyorsa orada oturup o manzarayı vermeniz gerçek bir şey değil. Benim muhatabım bilim insanı olarak, Bilim Kurulu’dur. Sıhhat Bakanlığı, o işin uygulamasını ve faktörlerini kıymetlendirir.”
‘BEN ARTIK HASTALIĞIN BULAŞMASINI ENGELLEMEK İSTEMİYORUM’ NİYETİYLE KALDIRILDI’
HES Kodu uygulamasının kaldırılmasına ait ise Ceyhan, şunları söyledi:
“HES Kodu uygulaması bu işi takip eden ülkelerde yapılan bir uygulama. Sonuçta, o insanlara hastalığa bulaştırma potansiyeli olan insanları kalabalığa sokmamak için alınmış bir tedbirdi. Maske nasıl zarurî olmaktan çıkarıldıysa HES Kodu da, ‘Ben artık hastalığın bulaşmasını engellemek istemiyorum’ fikriyle kaldırıldı. Toplumsal bağışıklık oluşturmak isteniyorsa, bu büsbütün yanlış bir niyet. Omicronda maalesef bağışıklık sistemi çok zayıf uyarıldığı için o denli bir toplumsal bağışıklık gelişmesi kelam konusu değil.”
‘BİLİME KARŞI DURAN İNSANLARA ÖDÜL MÜ VERİLMEK İSTENDİ’
Ceyhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aşılar yapılamıyor. ‘Artık sonuna geldik’ iletileri verdiğinizde, beşerler birkaç aya düzelecek bir şey için, ‘neden aşı olayım’ der. ‘Maske demek ki zararlıydı’ diye iletiler da alıyorum. Bakanlık onlar üzere eminim düşünmüyordur. Ancak bu lafların neden söylenmesine imkan tanındı? Maske, bilim, aşıya karşı duran insanlara ödül mü verilmek istendi? Ekonomik zorluklarda daha fazla maske, aşı almak istemiyoruz iletisi mı verilmek isteniyor?”
TURKOVAC Faz-3 çalışmasını da tamamlamamışız yani nereden baksanız hiçbir şey tam yapılmıyor, pandemide o denli bir noktaya geldik. Ben şunu anlıyorum, biz doğrusunu anlatmaya çalışıyoruz süratli teşhis testleri gerekir diye. Benim gördüğüm, süratli teşhis testlerini almak bir tarafa mevcut uygulamalarımızı bile kaldırıyoruz. Bundan sonra salgınla uğraşta ekstra bir şey yapılmayacak. ‘Daha âlâ bir noktada olalım’ kanısıyla yeni test uygulamaları, tedbir, aşı uygulamaları üzere yaklaşımları kullanmayacağız.”
‘YENİ MUTASYON OLURSA GAYRET EDECEK SİLAHIMIZ KALMADI’
Ceyhan, açık havada maske özgürlüğü ve HES kodunun kaldırılmasının yeni bir dalgaya neden olup olmayacağına ait soruya ise şu karşılığı verdi: “Biz çocuk aşısını konuşuyorduk lakin yetişkin aşılamasından da neredeyse vazgeçilmiş izlenimi oluşuyor. Ben bundan sonra çok yeni bir şey yapılacağını sanmıyorum. İnşallah bunun gerisinden makûs bir dalga yaşamayız. Yaşarsak, o dalgayı denetim etmekte çok zorlanırız. Büsbütün tabiatta, virüsün rastgele davranışıyla ilgili. Tabiatta virüs kendi kendine çoğalıyor, çoğalırken mutasyona uğrayabiliyor. Beşerler ortasında çok bulaş biçiminde oluyorsa mutasyon riski de artıyor. Omicron’un gerisinden pek çok mutasyon gelişti ancak bunların ortasında daha makûs seyreden bir mutasyon gelişme riski hayli yüksek. Olursa çaba edecek bir silahımız kalmadı. Aşıyı da bıraktık, tedbirleri de kaldırdık. Yine hadiseler arttığında önlem alalım dediğinizde iş işten geçmiş olur.” (ANKA)