Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın imzaladığı kararname ile İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasından sonrasında birçok kentte protestolar düzenlendi. Denizli Çınar Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına katılan İranlı mülteciler Esmaeil Fattahi, Zeinab Sahafi ve Leili Faraji 5 Nisan 2021’de gözaltına alındı. Mülteciler, 6 Nisan’da hudut dışı kararı ile Aydın Geri Gönderme Merkezi’ne gönderildi ve bir ay burada tutuldu. Fattahi, Sahafi ve Faraji daha sonra farklı kentlere gönderildi. Denizli Yönetim Mahkemesi, mültecilerin yaptığı itirazı 31 Aralık 2021’de oy birliğiyle reddetti. Mülteciler, yargılama boyunca hudut dışı edilmelerinin önünde bir mani oluşturması için AYM’ye önlem durdurma başvurusu yaptı. AYM de yapılan müracaatları reddetti.
İnsan Hakları Hukuçusu Kurtuluş Baştimar, İranlı mültecilerin geri gönderilmesi kararına karşı bugün, Birleşmiş Milletler Memleketler arası Siyasi ve Uygar Haklar Sözleşmesi’ndeki ifade özgürlüğü, barışçıl şova katılma hakkı, avukata erişim hakkı ve bir kişinin kendisine karşı kanıt üretme yasağının ihlal edildiğini belirterek Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Kümesine başvurdu.
Baştimar yaptığı müracaatla ilgili Gazete Duvar’a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu beşerler müsaadesiz basın açıklamasına katılma gerekçesiyle gözaltına alındılar ancak bu hukuksuz değil. Yürüyüşe katılmak, basın açıklaması yapmak rastgele bir yerden müsaade alınmasına gerek yok. Müsaade alınmaksızın bunlar yapılabilir. Mülteciler tutuklandıktan sonra geri gönderme merkezlerine alındı. 30 gün mühlet boyunca burada tutuluyorlar ve ‘ülkenin güvenliğine tehdit oluşturma’ gerekçesiyle haklarında deport kararı verildi. Avukatla görüşmek, dışarıyla temas kurmak istediler fakat hiçbiri kabul edilmedi. Daha sonra istekli geri gönderme formu imzalatılmaya çalışıldı. Bırakıldıkları vakit ise hepsini başka farklı kentlere sürgün edildi.”
‘HÜKÜMETTEN SAVUNMA İSTENECEK’
Hükümetten savuna isteneceğini açıklayan Kurtuluş Baştimar, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bunu Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Kümesine taşıdım. Bu tıp durumlara karşı daha evvel de bir kişi hakkında müracaat yapmıştım. Tekrar Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Kümesi’nden karar çıkarttırmıştık. Bu halde deport durdurulmuştu. Bugün Esmaeil Fattahi ve öbür arkadaşları için müracaat yaptım. Bu müracaatta, müracaatçıların en temel hakları olan tabir özgürlüğü, barışçıl şov yapma hakları başta olmak üzere avukata erişim hakkı ve kendilerine karşı zorla kanıt üretme hakkıyla ilgili başvurduk. Hak ihlallerini lisana getirdik. Bunu da Milletlerarası İnsan Hakları Hukuku bağlamında hazırladık. Biz bunların hepsini Milletlerarası Siyasi ve Uygar Haklar mukavelesindeki ilgili hususlara, söz özgürlüğü, barışçıl şova katılma hakkı, avukata erişim hakkı ve bir kişinin kendisine karşı kanıt üretme yasağının ihlal edildiğini belirterek bir müracaat yaptık. Yaklaşık 10-15 gün içerisinde hükümete iletilecek. Hükümetten savunma istenecek ve 2 ay üzere bir sürece verecekler. Sonrasında hükümete karşı savunmamız alınacak. Daha sonra karar evresi olacak.”
