Tarihçi müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı, 120 yayınevinin buluştuğu 7. Üsküdar Kitap Fuarı kapsamında okurlarıyla bir ortaya geldi.
Üsküdar Belediyesince Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen fuarda konuşan Ortaylı, Türkiye tarihi hakkında yabancı lisanlarda yazılmış yapıtlarla tarih öğrenilemeyeceğini, dürüst entelektüel oryantalistlerin sayısının 19. yüzyıldan bugüne azaldığını söyledi.
Türkiye’de sağ ve sol fikir ayrımının yapay olduğunu savunan Ortaylı, şunları anlattı:
“Gerçek manada memleketi tanıyan, sorunlarına inen, tarihini tetkik eden insanların sağcılığının ve solculuğunun sorunlarla alakası yoktur. 1940’ların Türkiye’si sağcı ve solcu kisvesi altında en bedelli evlatlarını harcamış bir memlekettir. Bu 1950’lerde de 1960’larda da bu türlü devam etti. Demek ki yapılacak bir şey vardır. Burada dikkatinizi toparlamak zorundasınız. İnsanlarımızı bu halde tasnif edemezseniz ve literatürü tararken de buna dikkat edeceksiniz. Şayet sağcılık ve solculuğu ayırarak okumaya çalışsalardı bugün Rusya halkının ne Dostoyevski’si olurdu ne Çehov’u ne de Tolstoy’u. Hepsine bir kulp takarlardı. Polis raporlarına nazaran bir rafa koyarlardı. Benim aklımın almadığı bir şeydir. Türkiye üzere bir memleket nasıl bu türlü bir israfı yapmıştır. Bizim insanlarımızı, kıymetlerimizi, görüşlerimizi israf etmek, harcamak üzere bir lüksümüz yok.”
‘LİSE EĞİTİMİNDE DE İHTİSASLAŞMA OLMALI’
İlber Ortaylı, eğitimde ihtisaslara ayırmanın yalnızca üniversite düzeyinde değil lise düzeyinde de yapılması gerektiğine işaret ederek, lise eğitiminde İngilizce’nin yanı sıra Arapça, Farsça, Latince ve eski Yunanca üzere lisanların öğretilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Gençlere Osmanlı Türkçesi öğrenmeleri tavsiyesinde de bulunan Ortaylı, “Maalesef Osmanlı tarihinin temel metinlerini hâlâ yeni çeviriyorlar. Almanca’nın da 18. asır evraklarını okumak bir ihtisas işidir. Artık siz zannediyorsunuz ki 19. asrın başlarında Osmanlıca okuyan beşerler her şeyi biliyor da siz bilmiyorsunuz. O denli bir şey olur mu ya? Herkesin Osmanlıca öğrenmesine gerek yoktur fakat bugünkü Türkiye’nin içinde iki milyona yakın insan bunu öğrenirse, bu hususta derinleşirse sıkıntı biter” değerlendirmesinde bulundu.
Ortaylı, Türkçedeki Farsça ve Arapça kökenli sözleri ayırt etmenin değerine de değinerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Mantıklı tabirler bulmak, sinonim dediğimiz eşsesleri ayırmak ve teferruata hizmet eden ayrımları uygun kullanmak zorundasınız. Hayatınızda lügat kullanmaktan vazgeçmeyin. Bu tip gerçek lügatleri de o cebinizdeki aletlerde bulamazsınız. Cep telefonlarını da lütfen az kullanmayı öğrenin. Zira yanlış bilgiler de veriyor. Hele internetteki Türkçe bilgiler falan. Bunlarla kendinizi kurtaramazsınız.” (İSTANBUL-AA)