Greenpeace Türkiye, “Havanı Koru” sloganıyla yetkililere hava kirliliğini Dünya Sıhhat Örgütü’nün insan sıhhati için olması gereken limit kıymetin altına çekme ve hava kirliliği olan ilçeleri muhafaza bölgesi ilan etme daveti yaptı. “Tespit edilen sayılar durumun ne kadar acil olduğunu ortaya koyuyor” diyen Greenpeace Türkiye, pak bir nefes almak isteyen herkesi havanikoru.org sitesinden kampanyaya katılarak imza atmaya davet etti.
Konuyla ilgili yapılan açıklama şöyle:
“Dünyada yaşayan insanların yüzde 99’u hava kirliliğinin önemli sıhhat riskleri oluşturduğu bölgelerde yaşıyor. Güç, ulaşım ve ısınma siyasetlerinin yarattığı sessiz katil ortalama hayat ömrünü kısaltıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran hava kirliliği her yıl 7 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Halbuki hava kirliliğine bağlı erken vefatları engelleyebiliriz. Havayı kirleten en büyük tehlikelerden biri Dünya Sıhhat Örgütü’nün kanserojen husus ilan ettiği ‘Partikül Husus 2,5’.
Türkiye’de şimdi ‘Partikül Husus 2,5’ kirliliği ile gayret etmek için belirlenmiş yasal bir limit bedel bulunmuyor. Geçtiğimiz yıl 91.000 kişi ‘partikül unsurlar havada kalmasın limitler belirlensin’ talebiyle Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı harekete geçmeye davet etti. Bakanlık bu davete hazırladığı taslak yönetmelikte PM 2,5 limit pahasına yer vererek karşılık verdi.
Greenpeace Türkiye, bu sefer yetkilileri hava kirliliği ölçümlerinin tertipli yapılması ve hava kirliliğinin insan sıhhati için olması gereken limit pahalara düşürülmesi için harekete geçmeye davet ediyor. Zira Türkiye’deki pak hava aksiyon planları bunun için kâfi değil. Türkiye’nin daha radikal kararlara gereksinimi var. İstanbul, Ankara, Iğdır, Çanakkale, Edirne, Kahramanmaraş ve Zonguldak başta olmak üzere pek çok kentimizde partikül unsur kirliliği halk sıhhatini tehdit eden limit bedellerin üzerinde. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran bir bölgede kanserojen partikül unsurdan kaynaklanan hava kirliliğinin yılda 35 günden fazla yaşanması bölge için büyük tehdit oluştururken, Türkiye’nin pek çok kentinde hava kirliliği olan gün sayısı 100’lerle 200’lerle söz ediliyor. Ölçümlerin nizamlı yapılması ve gerekli tedbirlerin alınması için hemen harekete geçilmeli.”
‘KİRLİ HAVA İLE YAŞAMAYA MAHKUM EDİLMİŞ MİLYONLARCA İNSAN VAR’
Greenpeace Akdeniz İklim ve Güç Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy kampanyayla ilgili, “Fosil yakıtlara dayalı ulaşım, ısınma formüllerimiz ve güç üretim biçimlerimiz gezegeni her geçen gün yok oluşa bir adım daha yaklaştırırken, pak hava hakkımızı da gasp ediyor. Türkiye’nin onlarca vilayet ve ilçesinde kirli hava ile yaşamaya mahkum edilmiş milyonlarca insan var. Pak hava hareket planları ise bu durumu değiştirmeye yetmiyor. Bunu değiştirmek için yönetmelikte bölgesel kirlilikle uğraş edecek tesirli düzenekleri çabucak devreye sokmalıyız. Kamu vazifelileri, nizamlı limit aşımlarının olduğu ilçelerde muhafaza bölgesi ilan etmeli ve havamızı kirleten faaliyetleri durdurma konusunda tereddüt etmemeli. Havasını korumak isteyen herkesi, bu talebi yaşadıkları kentlerdeki Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlükleri’ne iletmeye ve Greenpeace Türkiye’nin kampanyasına imza atarak dayanak olmaya davet ediyoruz” diye konuştu.
KORUMA BÖLGESİ NEDİR?
Koruma bölgesi, Isınma, ulaşım ve işletmelerden kaynaklanan hava kirliliği olağan önlemlerle ortadan kaldırılamadığında Vilayet Mahalli Etraf Konseyleri tarafından etraf ve insan sıhhatini korumak ismine hayata geçirilmesi öngörülen öngörülen bir pak hava aksiyon sistemi. Bu kavram, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Denetimi Yönetmeliği’nin 30. Unsuru altında düzenlenmiş durumda. Yetkililer müdafaa bölgesi kararı aldıktan sonra hareketli ve sabit tesislerin faaliyetlerinin durdurulması, yeni tesislerin kurulmaması, enverziyon üzere meteorolojik kurallar ve süratli kirlilik artışının yaşanması durumunda, tesislerde kullanılan yakıtların yasaklanması yahut kısıtlanması üzere düzenlemeler zincirini içeriyor.
RAKAMLARLA 2021 HAVA KİRLİLİĞİ: DURUM ÇOK ACİL
– Türkiye’nin en kirli 3 semtine Ankara, Iğdır ve Batman mesken sahipliği yapıyor. Bu bölgelerde partikül unsur kirliliği neredeyse yıl boyunca ulusal limit kıymetin üzerinde.
– Batman, Edirne ve Denizli vilayetlerinin her birinde yılda 300 günün üzerinde günlük PM10 limiti aşılıyor.
– Kahramanmaraş ülkenin en kirli 10 ilçesinden birine mesken sahipliği yapıyor. 2021 yılında Elbistan’da yaşayan beşerler 256 gün boyunca kirli hava soludu. Elbistan muhafaza bölgesi ilan edilmeliydi.
– Ankara ülkenin en kirli 10 ilçesinden birine konut sahipliği yapıyor. Altındağ’da yaşayan beşerler 2021 yılında 205 gün boyunca kirli hava soludu. Altındağ müdafaa bölgesi ilan edilmeliydi.
– İstanbul ülkenin en kirli 10 ilçesinden birine mesken sahipliği yapıyor. Sultangazi’de yaşayan beşerler 2021 yılında 214 gün boyunca kirli hava soludu.
– Günlük limit aşımlarının yanı sıra, Türkiye genelinde kâfi ölçüm verisine ulaşılabilen istasyonların %60’ından fazlasında PM 10 için yıllık limit bedel aşıldı.
– En kirli birinci 10 kent dışında da durum çok farklı değil. Türkiye’nin farklı kentlerinde 46 ilçe, bir yıl içerisinde 150 günden fazla ulusal limitlerin üzerinde kirli hava soludu.
– Mersin’in Akdeniz ilçesinde ölçüm yapılan 237 günün tamamında PM 10 için belirtilen ulusal limitin üstündeydi.
– 2021 yılında PM 10 kirliliğini takip eden 312 hava kalitesi ölçüm istasyonunun bilgilerine ulaşıldı. Bu istasyonların yalnızca 163’ünde yılın %90’ında erişilebilir data mevcuttu. Erişilebilir bilgi barajını yılın % 75’ini kapsayacak biçimde düzenlediğimizde istasyonların sayısı 209’a düşüyor.
Türkiye’de en kirli bölgelere sahip kentler sırayla şöyle:
1.Iğdır
2.Batman
3.Ankara
4.Ağrı
5.Muş
6.Edirne
7.Kahramanmaraş
8.İstanbul
9.Denizli
10.Şırnak
KAMPANYAYA İMZA VERMEK İÇİN
