ANKARA- CHP, HDP ve UYGUN Parti, TBMM Adalet Komitesi’nde kabul edilen bayana şiddette ceza artırımı öngören yasa teklifine şerh koydu. Muhalefet şerhlerinde, iktidarın İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararına tenkitler ön plana çıkarken, yasa teklifinde yer alan hususlar bayana şiddeti önlemede yetersiz bulundu.
CHP şerhinde, kanun teklifinin cezaların arttırılması ile cürmün azalacağını varsayan tek taraflı bir bakış açısıyla hazırlandığı tabir etti. HDP’li üyeler, kanun teklifinin “çoğunlukçu, iştirakçi demokrasi prensibinden uzak” olduğunu belirtirken, ÂLÂ Parti kanun teklifinin bayana yönelik şiddeti önlemenin ideolojisine karşıt olduğu görüşünü paylaştı.
CHP: ANAYASA’YA AYKIRI
TBMM Genel Şurası’ndaki görüşmelerine önümüzdeki hafta başlanacak olan teklife karşı CHP muhalefet şerhinde, bayana yönelik şiddet ile sıhhat çalışanlarına yönelik mevzuların başka ayrı irdelenmesi gerektiğini kıymetlendirdi ve teklifin Anayasa’ya terslik içerdiğini belirtti.
Teklif unsurlarının çoğunlukla bayana yönelik şiddetin önlenmesi gerekçesiyle oluşturulduğunu söz eden CHP, bayana yönelik şiddet ve cinayetlerin artmasına neden olarak iktidarın İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı ile 6284 Sayılı Bayana Şiddeti Tedbire Kanunu’nun aktif uygulanmamasını gösterdi.
CHP şerhinde, bayana yönelik şiddetin bütüncül siyasetler ve bakış açısıyla şekillendirilmiş bir kanunla ele alınması gerektiğini tabir etti.
Ancak ilgili kanun teklifinin cezaların arttırılması ile cürmün azalacağını varsayan tek taraflı bir bakış açısıyla hazırlanmış olduğunu belirten CHP, kanun teklifinin bu tarafıyla anayasaya terslik içerdiğini belirtti.
‘ISRARLI TAKİP’ DÜZENLEMESİ BAYANLAR ORTASINDA AYRIM YARATIR
CHP şerhinde, yasa teklifinde yer alan “ısrarlı takip” düzenlemesinin de bayanlar ortasında ayrım yaratacağını savundu. Şerhte bu durumun sebepleri şöyle açıklandı:
“Getirilmek istenen takip cürmünün ağırlaştırıcı ögesi olan ‘ayrılık kararı verilen yahut boşandığı eşe karşı işlenmesi’ sözü bayanın ilgideki pozisyonu ve alakanın meşru-gayrimeşru olma durumunu değerlendirmeye açık.”
‘AKP’YE PUAN KAZANDIRIP CHP’Yİ İTİBARSIZLAŞTIRMAYI HEDEFLEYEN BİR MÜHENDİSLİĞİN ÜRÜNÜ’
Teklif ile taammüden öldürme, taammüden yaralama, tehdit, azap ve eziyet hatasının bayana karşı işlenmesi halinde cezası artırılacak. Taammüden öldürme kabahatinin bayana karşı işlenmesi hali bu hatanın nitelikli halleri ortasına alınacak.
CHP, bu durumun da Anayasa’nın eşitlik prensibine alışılmamış olduğunu belirtti.
Düzenlemenin “kötü ve sakar hukukçuluğun bir ürünü” olduğunu savunan CHP şerhinde,
“Ya da AKP’nin evlilik dışı münasebete kanunda atıf yapma alerjisinden kaynaklanmaktadır ve bu zorluktan kaçınabilmek için cinsiyet temelli azami genişlikte bir ölçüt kullanılmıştır. Tahminen de AKP’nin bayana karşı şiddetle çaba için getirdiği tekliflere CHP’nin (eşitlik prensibi ve ceza hukukunun tutarlılığı temelinde) karşı çıkmasını tahrik etmeyi ve kamuoyu nezdinde bu alanda AKP’ye puan kazandırıp CHP’yi itibarsızlaştırmayı hedefleyen bir mühendisliğin ürünüdür” sözlerine yer verildi.
‘SAĞLIK ÇALIŞANLARINA AİT DÜZENLEME MESELELERE TAHLİL SUNMAZ’
CHP şerhinde, sıhhat çalışları hakkındaki düzenlemeye ait itirazlar da yer aldı. Teklifin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yurtdışına giden hekimlere yönelik söylediği “Giderlerse gitsinler!” telaffuzunun çabucak akabinde Meclis’e sunulduğuna dikkat çeken CHP, düzenlemenin sorunun özüne dokunan tahliller sunmayacağını söyledi.
‘İKTİDAR KANUNLARI YAPBOZ TAHTASINA ÇEVİREREK BAYANA YÖNELİK ŞİDDETİ ORTADAN KALDIRAMAZ’
HDP şerhinde, alanda bayan hakları çalışan örgütlerden yahut hukukçulardan görüş alınmadan hazırlanan bu yasa teklifi, “çoğunlukçu, iştirakçi demokrasi prensibinden uzak” olarak değerlendirildi.
Hazırladığı şerhle AK Parti’yi İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararı üzerinden eleştiren HDP, öbür yandan kelam konusu yasa teklifiyle iktidarın “günah çıkarmaya” ve “bir küme seçmeni etkilemeye” çalıştığını belirtti.
Torba kanun uygulamalarına da reaksiyon gösteren HDP, hazırladığı şerhte, “İktidarın kanunları “yapboz tahtasına” çevirerek, etkisiz ve göstermelik teşebbüslerle bayana yönelik şiddeti ortadan kaldırması mümkün değildir” dedi.
‘ERKEKLERİ CEZA İLE KORKUTUP ‘TERBİYE’ ETME YAKLAŞIMI GERÇEKLİKTEN UZAK’
HDP şerhinde, bayan haklarına yönelik taarruzların son yıllarda güçlü halde hissedildiğini söz etti. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararı, nafaka hakkı düzenlemesi üzere tartışmalara dikkat çeken HDP şerhinde, böylesi bir ortamda erkekleri ceza ile korkutup “terbiye” etme yaklaşımının gerçeklikten uzak olduğunu kaydetti.
HDP, İstanbul Sözleşmesi’nden geri çekilme kararından vazgeçilmesi ve kontratın aktif bir biçimde uygulanması ikazında bulundu.
‘TAKDİRİ İNDİRİM DÜZENLEMESİ İLE ERKEK YARGI KARARI LEGALLEŞTİRMEK İSTENİYOR’
İktidar tarafından sunulan kelam konusu teklifte toplumsal cinsiyet ve kadın- erkek eşitsizliği üzere tanımlamaların yer almadığına dikkat çekilen HDP şerhinde teklife ait şu itirazlarda bulunuldu:
“Takdiri indirim düzenlemesi ile failden pişmanlığını gerekçelendirmesi ve erkek yargı kararını bu yolla yasallaştırması istenmektedir. Erkek yargının en çok başvurduğu kanun unsuru olan haksız tahrik indirimi ise olduğu üzere kalmıştır. Türk Ceza Kanunu’nda eziyet, azap, tehdit ve yaralama kabahatlerinin bayana karşı işlenmesi halinde ceza artırımına gidilmiş olsa da bu cezaların bir caydırıcılığı bulunmamaktadır. Öte yandan ‘toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklı bayana yönelik suçlar’ olarak tariflenmediğinde bir bayanın bir bayana karşı işlediği hata da bu artırım sebepleri ortasında sayılabilecek ve geniş yorumlanacaktır.”
İYİ PARTİ: ‘KADINA ŞİDDET SORUNU ÇÖZÜLMEDEN ATILACAK ADIMLAR YARAYA PANSUMAN OLUR’
İYİ Parti de bayana şiddette ceza artırımı öngören yasa teklifine şerh düştü. Kelam konusu kanun teklifinin, şiddet meselesine yol açan kurumsal, toplumsal ve ruhsal faktörlerin ortadan kaldırılması bakımından eksik olduğunu tabir eden GÜZEL Parti, teklifin sorunu kökten çözecek anlayıştan uzak olduğunu vurguladı.
Muhalefet şerhinde, bayana yönelik şiddet ve bayan cinayetleri datalarında Türkiye’deki durumu paylaşarak, bu alanda alınan tedbirleri de aktaran UYGUN Parti, “Tüm bu uğraşlara karşın bayana yönelik şiddet ve bayan cinayetlerindeki artış son bulmamakta, istatistiklerde ülkemiz başı çekmektedir. Bayana yönelik şiddetin temelinde yatan problemleri tespit etmeden, bataklığı kurutmadan ve bu meseleleri çözmeden atılacak adımlar yaraya pansuman olmaktan öteye geçemeyecektir” ikazında bulundu.
‘KANUN TEKLİFİ BAYANA YÖNELİK ŞİDDETİ ÖNLEMENİN İDEOLOJİSİNE TERS’
İYİ Parti şerhinde, bayana karşı şiddetin ceza kanunu altında bir tarifinin yapılmamış olduğuna dikkat çekilerek, “kanun teklifinde ‘Kadına Karşı Şiddet Suçu’ açıkça tanımlanmalı ve Türk Ceza Kanunu’na eklenecek bir husus ile farklı bir cürüm olarak düzenlenmeli” teklifinde bulunuldu.
Söz konusu kanun teklifinin bayana yönelik şiddeti önlemenin ideolojisine aykırı düştüğü izlenimi uyandırdığını belirten YETERLİ Parti, sunduğu şerhte bu durumu şu formda açıkladı:
“Kadına şiddeti vefat sonrası olarak pahalandıran bu zihniyet vatandaşa ‘Büyük işler yapıyorum’ havasında algı idaresi yapmaktadır. Bu teklifle hem bayana hem sıhhat çalışanlarına yönelik şiddet kabahatlerinin cezaları Türk Ceza Kanunu’nda artırılmaktadır. Bayana yahut sıhhat çalışanlarına şiddet uygulayanlar cezaların azlığına güvenerek bu hataları işlememekte, bu cezaların aktif infazları olmadığı için bu kabahatleri sürece hamaseti ve cüreti göstermektedir. Uygulayanlar cezaların azlığına güvenerek bu kabahatleri işlememekte, bu cezaların aktif infazları olmadığı için bu hataları sürece hamaseti ve cüreti göstermektedir. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanundaki esirgeyici ve önleyici önlemler maalesef uygulanmamaktadır. Uygulanmayan bir Ceza Yasası’na yeniden uygulanmayacak hususlar eklemeye çalışan iktidarın, bayana karşı şiddetle çaba iradesinin olduğuna itimat duyulmamaktadır.”
