DUVAR- Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarının Ukrayna’dan tahliyelerinin başladığını açıkladı.
Çavuşoğlu, NTV yayınına katılarak Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına ve gündeme ait soruları yanıtladı.
“Tahliyeler başladı. 12 Şubat’tan itibaren vatandaşlarımıza yaptığımız ihtarlar çerçevesinde yaklaşık 5 bin vatandaşımız esasen ülkemize dönmüştü. Bilhassa 12 ve 22 Şubat’ta yaptığımız duyurulardan sonra” diyen Dışişleri Bakanı, şöylme devam etti: “Bugün kara yoluyla vatandaşlarımızı taşıma kararı aldık. Hazırlıklarımız esasen daha evvelce yapılmıştı. Birebir vakitte vatandaşlarımıza tek tek telefonla da ulaşıyoruz. Toplamda 20 bin civarında vatandaşımız vardı Ukrayna’da, 16 bin civarında vatandaşımıza tek tek ulaştık.”
‘MONTRÖ MUTABAKATI’NI TÜM UNSURLARIYLA UYGULAYACAĞIZ’
Ukrayna’nın Türkiye’den Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne ait talebi hakkındaki soruya “Türkiye, her vakit milletlerarası hukuktan yana olmuştur ve taraf olduğu mutabakatlara uymuştur” karşılığını veren Çavuşoğlu’nun açıklamalarından satır başları şöyle:
HÜKÜMLER AÇIK VE NET: Türkiye’nin ikili standartlara düşmeden Montrö Boğazlar Mukavelesi’ni her vakit tam manasıyla uyguladı. Montrö Muahedesi’nin kararları pek açık ve net. Türkiye, bir savaşın içindeyse buradan tüm geçişler büsbütün Türkiye’nin denetiminde oluyor. Şayet Türkiye, bir savaşın tarafı değilse ve savaşan taraflar varsa 19. husus pek sarih bir halde söylüyor. Bu savaşan ülkelerin gemilerine boğazdan geçişi kapatma yetkisi veriyor Türkiye’ye ancak yeniden 19. unsur bir istisna tanıyor. Bu, yalnızca Rusya için değil, tüm kıyıdaş ülkeler için geçerli. Ukrayna için de geçerli. Şayet bir gemi kendi üssüne dönmek için talepte bulunuyorsa 19. husus burada bir istisna tanıyor. Olağan burada kendi üssüne dönmüş olması gerekiyor. Yani denizden, boğazdan geçip öbür bir üsse değil. Montrö Mukavelesi’nin 19. hususunda düzenleme var, istisna nerede tanınıyor açıkça söylenir. Biz her vakit olduğu üzere burada Montrö Mutabakatı’nı büsbütün uygulayacağız.”
HUKUKEN ‘SAVAŞ’ TARİFİNİN YAPILMASI GEREKİR: Bir savaşın olup olmadığına hukuksal bir tarif gerekir. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’i dikkatlice dinledim, NATO ve BM dokümanlarına de baktım, orada da birebir şeyler söyleniyor. Kimileri ‘Topyekun işgal diyor, saldırı’ diyor. Stoltenberg, konuşmasının bir kısmında ‘Topyekun işgal, saldırı’ dedi ve sonra savaş tabiri de kullandı fakat hukuken alışılmış bunun tarifinin yapılması gerekiyor. Şu anda BM ve NATO dokümanlarında savaş tabiri kullanılmış değil ancak halkın tabiriyle bir savaş var ortada. Sonuç prestijiyle biz Montrö Muahedesi’ni tüm unsurlarıyla birlikte bu kritik süreçte uygulayacağız. Daha evvel harfi harfine uyguladığımız üzere, rastgele bir ikili standarda düşmeden, objektif formda uyguladığımız üzere bu çerçevede Montrö Muahedesi’ni uygulayacağız.
‘DARBE’ DAVETİNİ YADIRGADIK: (Putin’in Ukrayna’da askere darbe çağrısı) Bu olağan kabul edebileceğimiz bir şey değildir. Biz seçilmiş hükümetlerin demokratik olmayan formüllerle misyondan uzaklaştırılmasına karşıyız.
Bu çağrıyı yadırgadık. Yanlışsız bir davet değil, kabul edilemez bir davettir. Ukrayna’nın kimin tarafından yönetileceğine de Ukrayna halkının karar vermesi gerekiyor. Biz her vakit meşruiyetten yanayız.
SADECE TEK SES YETMEZ: Türkiye’nin ikili ve çok taraflı seviyede teşebbüslerini sürüyor. Burada emelimiz çatışmaları bir an evvel, ‘işgal’ deyin, ‘topyekün saldırı’ deyin, ne derseniz deyin, bunu durdurmak.
Türkiye memleketler arası platformlarda da fikirlerini net bir biçimde söz ediyor. Bugün NATO’nun açıklaması son derece net. Bilhassa de müttefikler ortasında görüş birliğinin olması ve NATO’dan tek ses çıkması manalıdır. Lakin yalnızca tek ses çıkması yetmez.
Sadece yaptırımlarla meseleler çözülemez. Milletlerarası sistemin mümkün, bu cins çatışma, akın, işgal teşebbüsü, ne derseniz deyin, bunları önleyecek kapasiteye ulaşması gerekiyor. Biz başından beri söylüyoruz, milletlerarası sistem bugün beklentileri de karşılamıyor, sıkıntıları da çözemiyor, çatışmaları da engellemiyor. (HABER MERKEZİ)
