Gazete Duvar’da müzik kesiminin kendi içinde konuşulan, tartışılan fakat dışarıda pek yankı bulamayan, öte yandan milyonlarca müzikseveri etkileyen problemlerini konuşmaya devam ediyoruz. Geçtiğimiz hafta, üretimci ve MÜYAP Genel Koordinatörü Bülent Forta ile bu problemlerden bazılarını konuşmuşken, bu hafta yeni bir derneğin temsilcileriyle buluşuyoruz. Kesimdeki “majör” imal şirketleri dışında kalan ve kendilerine “bağımsız yapımcılar” diyen bir küme müzik imalcisi, yakın vakitte Bağımsız Müzik Üretimcileri Derneği’ni kurdu. Başlangıçta yedi imal şirketinin bir ortaya gelerek hayata geçirdiği ve kurulduğu günden bu yana giderek genişleyen dernek, kesimdeki sayısız bağımsız yapımcının sıkıntılarını tartışmak, bu meselelere tahliller üretmek ve MÜYAP’a üye olmayan yapımcıların da lobi yapma ve kelam hakkı için “bağımsızlar”ı bir ortaya getiriyor.
Kısaca BMYD olarak isimlendirilen derneği, hepsi üretimci olan kurucuları Haydi Elazzi Haluk Polat, Engin Akıncı ve Server Uraz ile konuştuk.
‘AMACIMIZ MÜZİK BÖLÜMÜNÜ BÜYÜTMEK’
MÜYAP üzere geniş ve güçlü bir yapı varken neden Bağımsız Müzik Üretimcileri Derneği’ni kurma muhtaçlığı duydunuz? Bize biraz nasıl bir motivasyonla yola çıktığınızı anlatır mısınız?
Haluk Polat: Temelinde müzik dalı form değiştiriyor ve Türkiye’de bu manada var olan irili ufaklı birçok üretim şirketi var. Bu imal şirketlerinin birlikte hareket etmesi gereken bir periyoda yanlışsız gidiyoruz. Bir meslek birliğimiz var, MÜYAP fakat MÜYAP’ın üyesi olmak kolay değil, birçok kural var. Orada umuma arzdan toplanan gelirlerin paylaşımı kelam konusu olduğu için, oraya üye olmak, bu kaideleri yerine getirmek bağımsız üretim şirketleri için kolay olmuyor. Hâlbuki yeni devirde, dijitalle bir arada bölüme giren, bu alanda faaliyet yürütmek isteyen, kalıcı olmak isteyen birçok firma var. Bu firmaların yalnızlığını günden güne hissediyoruz. Dedik ki, bir ortaya gelelim ve bu firmaların da dalla entegrasyonu ismine, kendi meselelerimizi, birlikte, ortak bir akılla masaya yatırmanın ve çözmenin yollarını arayalım. Yurtdışında bu alanda çalışan, bağımsız üretim şirketlerinin bünyesinde toplandığı meslek birlikleri var. Dünyadaki bağımsız müzik firmalarını temsil eden Bağımsız Müzik Şirketleri Birliği IMPALA, Dünya Bağımsızlar Ağı WIN ve MERLIN Network, Türkiye’de temsil edilmiyordu. Biz, BMYD olarak bu birliklerin Türkiye’deki temsilcisi pozisyonuna da geldik. Dünyada, bizim “majör şirketler” dediğimiz Warner’ın, Universal’ın, Sony’nin kapladığı alan günden güne azalıyor. Buna birkaç değerli öge var. Bir kez, sanatkara bağlı daha küçük müzik üretim şirketlerinin sayısı, gücü ve ulaşabilirliği artıyor. Dinleyici ile direkt irtibat kurulabilen alanlar var artık, evvelce o denli değildi. Majör firmalar hem dağıtımın sahibiydi, hem üretimin sahibiydi, hem de koca koca yapımlar yapıyorlardı. Artık de bunu yapmaya çalışıyorlar lakin bu firmaların faaliyetleri, tüm müzik dalını temsil etmiyor artık.
Biz ayrıyeten, MÜYAP üyesi olmayan üretim şirketlerinin, MÜYAP ile ilgisini de yanlışsız bir biçimde kurmasına aracı olmak istiyoruz. Yani MÜYAP’a alternatif değiliz, bu türlü bir argümanımız da yok. Esasen içimizde MÜYAP üyesi olan firmalar da var. Yani özetle, MÜYAP’a üye olmayan, ölçeği itibariyle üye de olamayan birçok yapıyı bir ortaya getirmek.
Engin Akıncı: Bir sıkıntımız de, bölümü nasıl büyütebileceğimiz. Müzik alanı, dijitalleşmeyle birlikte giderek büyüyor, yaygınlaşıyor tüm dünyada. Son raporlara baktığımızda, dünyada abonelik üzerinden müzik dinleme işinde çok önemli bir artış var. Beşerler, bilhassa de Covid’ten sonra, bu süreçte meskenlere kapandığında hem müziğe hem de görsel içeriğe aylık bir bütçe ayırmaya başladı. Bakın, 2020 sonu itibariyle dijital müzik ve dizi/film cümbüş mecralarının abone sayısı 1 milyondu. Bu sayı 2021 sonunda 2 milyona çıkmış. Bu inanılmaz bir artık oranı demek ve bu oranda artışın süreceğini öngörmek de sıkıntı değil. Münasebetiyle birtakım memleketler arası şirketlerin ya da bu ülkedeki cümbüş bölümünde üretimci olarak yer alan insanların iştahını kabartan bir fotoğraf var ortada. Amazon Müzik üzere, daha evvel Türkiye’de olmayan firmalar girmeye çalışıyor; Apple Müzik ve Spotify üzere firmalar operasyonlarını büyütüyor.
Giderek büyüyen bir kesim var yani lakin kesim büyüdükçe kaygıları de büyüyecek zira temelleri yanlışsız değil. Biz, işte bu noktada nasıl işbirlikleri oluşturabiliriz ve bu dalı nasıl hakikat temsil edebiliriz hevesiyle bu işe giriştik.
Haluk Polat: Bir de, müzik bölümünde daha prensipli bir yapı kurmak gerektiği kabulümüz var. Firmaların, etik pahalara bağlı kalmasını sağlayacak bir oluşumu nasıl sağlarız diye yola çıkıyoruz. Bizim, BMYD olarak temel problemimiz bölümü nakdî olarak büyütmek değil, o alışılmış ki bir istikameti işin ancak paradan çok evvel gelen ve çözülmesi gereken meseleler var. En kolay örnek olarak, firmaların birbirlerinin sanatkarlarıyla ilgili tasarrufta bulunmasını verebilirim. Bu çeşit problemleri ele alacağız öncelikle.
‘YAPIMCIYDIM ANCAK TANIDIĞIM TEK BİR ÜRETİMCİ DAHİ YOKTU’
Hadi Elazzi: Birkaç kişi birinci olarak bir ortaya gelmeye başladığımızda herkesin ortak bir tasasının olduğunu fark ettik, yalnız kalmak. O devir çok ilgimi çekmişti, herkes “Ben bu dalda bağımsız üretimci olarak yapayalnızım” diyordu.
Server Uraz: Evet, benim kendimden diğer tanıdığım bir üretimci yoktu BMYD’ye kadar, o denli düşünün. BMYD’nin kurulması kademesinde ben üretimci büyüklerimi tanıyabildim, onların birikimlerinden faydalanabildim. O ana kadar ben her şeyi kendi başımda kurduğum sistemle yönetiyordum ve diğerleri nasıl yönetiyor, onu da bilmiyordum.
Engin Akıncı: Ve sistem daima değişiyor. Vakit değişiyor, işler dijitalleşti, bu türlü olunca dinamikler değişiyor. Bir üretimci olarak kendini ne kadar güncellersen güncelle, bilmediğin bir dolu yeni parametre ortaya çıkıyor. Bununla birlikte alışılmış müziğin kendisi de değişiyor, sanatkarların davranışları değişiyor, insanların menfaatleri değişiyor. Yani bu sürate ayak uydurabilmek için önemli bir bilgi akışı sağlamamız gerekiyordu, bilgiyi daha yeterli, daha süratli paylaşabilmemiz, üretimciler olarak birbirimizi güncellememiz kuraldı. Birbirimizin eksik yanlarını da görmek, orayı nasıl tamamlayabileceğimizi çözmek vesaire. İşin içinde ister istemez hukuk var örneğin, birileri olmayan ya da olan bir hak talebinde bulunabiliyor, avukatlara gittiğinizde hepsi öteki bir yorum yapabiliyor. Bir hukuk dayanağı imkanınız olmadığında yapayalnız, tek başınıza bunu çözmeye çalışıyorsunuz. Bugüne dek daima eş dosta danışarak bunları çözmeye çalışıyorduk lakin bundan bu türlü bu sıkıntılar da BMYD’nin takviyesiyle ele alınacak.
Hadi Elazzi: Server’i düşünün, genç yaşında, tek başına bu firmayı kurmuş, sezgileriyle, kendi usulüyle çok kıymetli işlere imza atmış bir üretimci fakat kendisini yalnız hissedebiliyor buna karşın, bunu birinci duyduğumda çok şaşırmıştım. Bir dayanışma örneği aslında bu dernek ve motivasyonlarımız aşikâr: Birinci olarak, belli etik kıymetlerimizin olması bence çok kıymetli. İkincisi, hiçbirimizin artık kendini bu kesimde yalnız hissetmemesi. Üçüncüsü ise bilgi paylaşmak. Teknoloji ve bilgi çağındayız lakin bizim kesimimizle ilgili inanılmaz bir bilgi eksikliği ve bilgi kirliliği kelam konusu.
Engin Akıncı: Yüzlerce etkin firma var fakat bir yayın yok, veyahut bir kitap yok hakikat düzgün. Nereden öğreneceksin? Bunun eğitimini veren yanlışsız düzgün bir yer yok.
Server Uraz: Yolda öğreniliyor aslında bu iş ve doğal yanlışlar yapılarak.
‘MÜZİKTE EVVELCE FORMÜLLER MUHAKKAKTI, ARTIK FORMÜL YOK’
Engin Akıncı: Bağımsız Müzik Üretimcileri Derneği’nin, müzisyenlerimiz için yeni milletlerarası kapılar açacağını düşünüyoruz ayrıyeten.
Bunu biraz açar mısınız?
Engin Akıncı: Bahsettiğimiz memleketler arası ağların, meslek birliklerinin çeşitli komitelerindeyiz artık. Bunlar AB ile, dünyadaki WOMEX üzere büyük sanayi fuarlarıyla entegre biçimde çalışıyorlar. Diyorlar ki, “Bizim bünyemizde bulunan sanatkarlar, bu fuarda şu halde yer alacak, bu ülkeden şu sanatçı gelecek…” Biz, bu memleketler arası paydaşlarımızla bunları yapabilirsek, çok eksik kalan, sanatkarlarımızın memleketler arası pazarlara açılması açısından önemli yararlarımız olabilir.
‘DİJİTAL MECRALAR BİRER BATAKLIK’
Geçtiğimiz günlerde MÜYAP Genel Koordinatörü, üretimci Bülent Forta ile de konuştuk bunu, size de sorayım. Sanatkarın, dijital dünyayla birlikte üretme ve paylaşma süreçlerinde yapımcıya artık daha az gereksinimi yok mu?
Hadi Elazzi: Ben o denli olduğuna inanmıyorum. İşe hâkim olan ve deneyimi olan herkes de bu türlü düşünüyor. Biraz evvel bahsettiğimiz o bilgi kirliliği, bu bahiste da var. Evet, birtakım şeyler kolaylaştı, sanatçı için bir şarkıyı kaydetmek, dağıtmak, dijital mecralarda yer almasını sağlamak güç değil, gerçek. Lakin bir taraftan da iş eskisine nazaran daha zorlaştı zira yapılacak çok fazla kalem var, çok fazla komplikasyon var, ve alışılmış kaos var. Bana sorarsanız müzik şirketlerinin eskisine nazaran daha geniş takımlarla çalışması gerekiyor artık. Evvelden formül aşikardı; müzik televizyonları çok güçlüydü, radyo baskındı, bir de belirli başlı gazetelerde müellifler vardı. Diyorduk ki, “Şu müellif bizim şu albümü yazarsa, eminim parlayacak. Üzerine Number One TV’de, Kral TV’de de görüldü mü, tamamdır.”
Engin Akıncı: Magazinel bir sanatçıysa “Televole’ye bir çıkarsa olur bu iş” denirdi, formüller aşikardı yani.
Hadi Elazzi: Formüller değişti de diyemiyoruz, şu anda formül yok zira.
Server Uraz: Yapımcının rolü bu noktada, formül geliştirmek oluyor.
Engin Akıncı: Formül geliştirmek ve sanatkarın, müziğin olmadığı alanlara o müziği nasıl taşıyacağını bulmak… Sanatkarlar şöyle düşünüyorlar: Ben kendi yatak odamda bile, teknolojinin imkânlarıyla bu şarkıyı kaydedebilirim. Bir mikrofonum, ses kartım, bilgisayarım var. Üzerine bir gitar çalarım, klavye çalarım, tamam. Bunu dijital dağıtımcılar üzerinden çok uygun fiyatlarla dağıtmak da mümkün, gerçek. Sen, konutunda kaydettiğin bir müzikle, Coldplay’in, Jennifer Lopez’in olduğu mecrada olabiliyorsun. Lakin haftada 60 binden fazla müziğin çıktığı bir mecra, birebir vakitte bir bataklıktır. Sen burada nasıl yer alacaksın, kim seni nasıl bulacak, nasıl duyacak da sen nasıl dinleneceksin? Eski tanıtım mecraları da yok. Alternatif bir iş yapıyorsan aslında radyoda çalınamıyorsun, gazetelerde, basında mahrum. Bu durumda öbür formüller, öbür zihinler, öbür münasebet ağları gerekiyor. Televizyon dizilerine nasıl verebilirsin bu şarkıyı, Netflix’te bir yerlerde nasıl kullanılmasını sağlarsın…
Haluk Polat: Biraz evvel konuşurken aklıma şu örnek geldi: Geçmişte, ben de bir majör firmanın Türkiye’de pazarlama ve tanıtım görevlisiyken yurtdışından gelen insanları Unkapanı’na götürdüğümüz vakit şaşkınlıkla izlerlerdi. “Nasıl yani? Bütün bu müzik firmaları birbirine rakip fakat yan yana duruyorlar ve herkes birbirinin ne yaptığından haberdar, o denli mi?” diye sorarlardı. Bu aslında Türkiye’de bir gelenek ve dünyada sanırım örneği yok. Herkes birbirinin ne ürettiğinden haberdar. Hatta, korsan periyodunda, bir üretim şirketi bir şey çıkardığında, yandaki üretim şirketi onun korsanının yayınlayıp merdiven altında satıyordu, düşünün. Biz temelinde BMYD ile gerçek işleyen bir Unkapanı modeli yaratıyoruz bir açıdan. Birbirimize doğal ki rakibiz, hepimiz bu alanda paralar kazanıyoruz lakin bunların rekabeti temelinde kesimi büyütmek için oluşan bir rekabet. Biz ne kadar çok işi tanıtabilirsek kesim o kadar büyüyecek. Birbirimizden takviye alarak büyüyeceğiz.
Engin Akıncı: Süperlig üzere düşünün bunu. Bir sürü ekip var ve futbolun kalitesi arttıkça Süperlig’in bedeli artıyor, yayın hakkını ona nazaran pazarlıyor. Onun üzere bir şey bu.
‘MÜZİKTE YENİ İSİM ÇOK, NİTELİK AZ’
Birkaç seferdir “sektörü büyütmek” diyorsunuz. Ne demek bu? Aslında inanılmaz bir süratle büyüyen bir dijital pazardan, geçmişle kıyaslanamayacak kadar çok ortaya çıkan yeni çalışmadan, sanatkardan kelam ediyoruz zaten…
Hadi Elazzi: Nitelik sıkıntısından kelam ediyoruz aslında. Kesimi nitelik olarak büyütmek, bedelini arttırmak. Engin’in dediği üzere, evvelce bir şey üretmek çok zordu, değerliydi ve yolu aşikardı, o yola herkes ulaşamıyordu. Firma sayısı belirliydi, yollar muhakkaktı, o firmanın yapacağı müzik yayınını sayısı da aşikardı zira büyük yatırımlardı bunlar. Bir plak şirketi yetkilisinden randevu almak bile büyük işti. Artık bunların hiçbirinin olmaması, niceliği çok arttırmış durumda. Haftada on binlerce müzik ne demek mesela? Herkes bir şeyler üretiyor ve yayınlıyor, yayınlatıyor. Lakin nitelikle ilgili önemli kahırlar var. Bu 60 bin müziğin bence çok çok küçük bir kısmı kalıcı oluyor ve para kazanabiliyor. Temelinde tahminen bu kadar müziğe gereksinimimiz yok. Lakin işte çok başındayız bu dijital dünyanın, her şey her gün değişiyor. Birinci vakitlerde hepimiz çok heyecanlandık, ben de o denli düşündüm. “Yahu üretmek çok kolay madem, basalım. Onu da basalım, bunu da basalım…” Sonra bir bakıyorsun harddiskinde bir dolu kalabalık olmuş bunların birden fazla. Ne yazık ki bunların ne sanatkara, ne yapımcıya, ne kesime bir yararı olamıyor. Bu çok acı bir şey bakınız, bu müzikleri çıkaran müzisyen arkadaşların hepsi bu müzikleri büyük hayallerle çıkarıyor lakin işte devamı gelemiyor. Mesela, evvelden “yaz şarkısı” diye bir şey vardı, bilirdik ki Mayıs’ta, Haziran’da Demet Akalın, Serdar Ortaç müzik çıkartır ve o bir yılı götürür en az. Artık bu türlü bir şey de kalmadı; küçük küçük birileri çıkıyor, parlıyor, kayboluyor. Kesimin büyümesi demek, bir yandan bu devamlılığı da sağlamak demek.
Sözünü çok ettiğimiz bu dijital dönüşümle birlikte bütün kesimlerde “eşik tutucular”ın rolü tartışılmaya başlandı. Bireylerin artık kullanıcı da olduğu, bilhassa kültürel üretim araçlarının dijitalleştiği ve bilgisayarlar, cep telefonları ile herkesin eline geçtiği bir yeni devir üzere anlaşılıyor bu. Sizin de söylediklerinizden, aslında geçmişte neyin yapılacağına, kimin albümünün, ne kadar basılacağına karar veren müzik yapımcılarının da artık eşik tutucu, karar verici olmadıkları bir dünyada formüller üretmek zorunda kaldığını anlıyorum.
Engin Akıncı: Ben şöyle düşünüyorum: Üretimci için de her şey bir müzik kelamı ve bir besteyle başlıyor. Bu beste birine ilişkin ve bu bireyler Türkiye’de ya MESAM, veya MSG üyesi ve yorumcu ise MÜYORBİR üyesi. Bu müzikler yayınlanmadığı sürece kimse tarafından bilinmez ve bir bedel oluşturmaz. Sen bunu götürür MSG’nin, MESAM’ın data tabanına kaydettirirsin, orada durur. Sen bunu halka arz ettikten sonra o müziğin hayat döngüsü başlıyor ve ekonomik bedeli oluşuyor. Bakın geçtiğimiz günlerde Muhteşem Bowl’da Eminem, 2000’li yılların başında yaptığı bir şarkıyı söyledi; 20 yıllık müzik sonraki gün tüm dünyada bir daha listelere girdi. Neden? İş büyük, görkemli. Biz, dal olarak o görkemi çok süratli bir halde kaybettik ve müzik Türkiye’de insanların dünyasından çıktı, heyecanlandırmıyor artık insanları. Müziğin manası, televizyon dizilerinden ibaret artık neredeyse. Sizin kelamını ettiğiniz bağlamda, bu görkemi, bu heyecanı tekrar yaratmak açısından üretimci en temel rolü üstleniyor, üstlenmek zorunda. Büyük ödül törenlerimiz kalmadı, gerçek düzgün televizyonumuz kalmadı, büyük yapımlar yok artık, müzik mecmuası yok, eskisi üzere müzik eleştirmenleri yok, herke ufacık köşelerde bir iki cümle yazmaya çalışıyor.
Ve bakın, yapılan araştırmalar, insanların daima geçmiş bir vaktin, kendisini daha âlâ hissettiği bir periyodun müziklerini dinlemeye başladığını gösteriyor. Bunda Covid’in de çok büyük hissesi var. “Ne hoştu, 2012’de şu müzik çalarken sevgilimi birinci sefer öpmüştüm” diye düşünüyor, onu hatırlamak istiyor. Yeni periyotta ise yeni müzikler insanları oralara götürmüyor, o nedenle son iki yılda yayınlanan müziklerin dinlenme oranlarında da düşüş var.
‘KİMİ ÜRETİMCİLER DİNLENME, İZLENME SAYILARIYLA OYNUYOR’
Server Beyefendi, siz hem tanınan, sevilen bir rap müzik sanatçısısınız hem de kesime kıyasla genç bir yapımcısınız. Firmanızın imza attığı işler de, çoğunlukla aslında bu dijital dünyaya doğmuş bir kuşağa hitap ediyor. Kelamı edilen bu sıkıntıları siz de mi yaşıyorsunuz?
Server Uraz: Yaşıyoruz alışılmış. Biraz evvel dediğim üzere, bu dönüşümde elle tutabileceğimiz kurallar yok bir kez. Hatta ben bu yüzden üretimci oldum diyebilirim. Sanatçı olarak çok makus deneyimler yaşayınca yapımcılık istikametine eğilmek zorunda kaldım aslında. Başka yapımcıların ne yaptığına dair bir fikrim yoktu, geçmişin formüllerinin değiştiği bir süreçti ve kendi sistemimi kurmak durumunda kaldım. Geldiğimiz noktada yapımcının en değerli rolünün, parlama potansiyeli olan sanatkarları bulmak, onları hakikat formda yönlendirmek olduğunu düşünüyorum. Sanatçı bir potansiyeldir ancak müzik sanayisini bilmek zorunda değil. İşte burada bizim devreye girmemiz gerekiyor. Bir de şu var; dijital dünyada var olmak değil yalnızca problem, duruşunu bozmadan orada var olabilmek. Sanatkarın duruşundan taviz vermesi çok kolay dijital dünyada. Küçük ödünler de vermek zorunda aslında ki aslında sanat ile müzik ortasındaki ayrım gittikçe büyüyor. Biz üretimci olarak sanata mı kıymet vereceğiz yoksa “satan” işlere mi? Veya bunun kesişim kümesini nasıl yaratacağız? Bu kesişim kümesini yaratırken kendi duruşumuzu ve sanatkarın duruşunu bozmadan nasıl ilerleyebiliriz? Bunlar da yapımcıların gündemindeki mevzular.
Söyleşimizde sona yaklaşırken şunu sormak istiyorum: Sohbetimizin başında, BMYD’nin bölümdeki etik bedelleri hatırlatmak, bu kıymetlere sahip çıkmak için de kurulduğunu belirttiniz. Hatta en büyük sıkıntılardan birinin, bir firmanın bir öbür firmayla çalışan sanatçı ile ilgili tasarrufu olduğunu söylediniz. Bu bağlamda öteki nasıl problemler yaşanıyor kesimde?
Hadi Elazzi: Şu anda bir firma, bir müzik yayınlayıp o müziğin dinlenme, izlenme sayılarıyla her türlü gayrı resmi yolu kullanarak oynayabiliyor örneğin. Hepimiz bunu biliyoruz. Herkes yapabilir bunu, Google’da bile bunun yolları bulunabiliyor. Dijital mecralar bunun önüne geçmiyor, bunu bizim yapmamız lazım. Dijital mecra bununla ilgilenmiyor zira alan mutlu, satan şad durumu var orada.
Engin Akıncı: Dijital mecraların, bunun önüne geçmek için çalışmaları var aslında. Lakin yaptırımı yok, regülasyonu yok. “Senin şarkını Malezya’da dinlemişler en çok, neden orada dinlendin?” diye soruyor, bunu kuşkulu buluyor lakin bununla ilgili bir yaptırımı yok.
Server Uraz: Spotify bunu sembolik olarak yapıyor. Yirmi tane gayrı yasal yükselişin birine kelamda bir yaptırım uyguluyor. Müzik o denli yahut bu türlü daha fazla dinlenildiği için, o dijital mecranın kitlesi de kağıt üzerinde büyümüş oluyor zira.
Hadi Elazzi: Bunu tespit etmek çok kolay değil natürel fakat biz elimizden geldiğince belirleyip, bu cins yollara başvuran üretim şirketlerini bünyemize almamayı planlıyoruz.
Anladığım kadarıyla sıkıntı çok, yol da uzun. Pekala kısa vadede ne üzere işler, etkinlikler var takvimde?
Haluk Polat: Her şeyden evvel kendimizi tanıtmak istiyoruz. Bunun için de çeşitli etkinlikler planlıyoruz. Birincisi 23 Şubat’ta bir çevrimiçi seminer olacak. Soru-cevap biçiminde bir toplantı olacak. Sonra da her ay çevrimiçi ve yüz yüze etkinlikler planlıyoruz. Bu etkinliklerde bölümle ilgili çeşitli bahislerde sorulara karşılık bulmaya çalışacağız, seminerler, atölyeler yapacağız. Sanatçılarımızla küçük dinletiler gerçekleştireceğiz. Birlikte bir şeyler yapabileceğimizi kanıtlayacağımız etkinlikler olacak bunlar ve bunları yaparken yurt dışındaki temaslarımızla da işbirlikleri oluşturacağız.
Engin Akıncı: Derneğin ayrıyeten lobicilik faaliyeti yürüteceğini de söyleyelim. Bu hususta önemli bir boşluk olduğunu görüyoruz.