CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu, Türkiye’de kayıt dışı çalıştırılan geri dönüşüm çalışanlarının çalışma ve hayat şartlarının uygunlaştırılması, yaşadıkları problemlerin ve kaynaklarının tüm boyutlarıyla araştırılması gayesiyle TBMM Genel Kurulu’na araştırma önergesi sundu.
Purçu, “Türkiye’de Geri Dönüşüm Personelleri, yaptıkları işin düşük geliri, sıhhatsiz ve toplumsal teminattan mahrum çalışma ve ömür şartları, çöple uğraşmanın toplumsal olarak pislikle ilişkilendirilmesi üzere nedenlerle toplumsal dışlanmışlığı en fazla yaşayan iş kollarından birinin üyeleridir” dedi.
Kâğıt Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği (AGED) İstanbul Üniversitesi Kent Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi iş birliği ile yapılan, ocak 2022 tarihinde yayınlanan, ‘Sokak Toplayıcılarının Sosyoekonomik Yapısı Araştırması’ndaki bilgilere değinen Purçu, şunları söyledi: “Sokak toplayıcılarının haftanın 6 günü çalışarak aylık ortalama 2 bin 560 lira kazandıkları hesaplamıştır. İştirakçilerin yüzde 69,4’ünün sıhhat hizmetlerinden yararlanamadığı ve yarısının ise yaptıkları işten dolayı olumsuz karşılandıkları görülmüştür. İştirakçilerin birçok hem toplumsal hem de ekonomik manada bulundukları durumun Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının bünyesinde çalışma imkânıyla düzeleceğine inanmaktadır.”
Hurdacılar ve atık toplayıcıların sık sık kendisiyle görüştüğünü belirten Purçu, sokaktan geçinen ve büsbütün kendi alın teriyle para kazanmaya çalışan, topladıkları yahut satın aldıkları atık, hurda, kağıtlardan geçinen fakir kısmın güç durumda olduğunu, daima ceza ödediklerini, jandarma tarafından mallarına el konulduğunu söyledi.
‘ATIK TOPLAMA DEPOLARINDA BULUNAN MATERYALLERE EL KONULMUŞTUR’
Araştırma önergesinde, 2021 yılının Ekim ayında İstanbul Alaşehir’de atık toplayıcıları ve kâğıt toplama alanlarına yapılan baskında 200’e yakın kişi gözaltına alınmasına değinen Purçu, kelamlarına şöyle devam etti: “Atık toplama depolarında bulunan materyallere el konulmuştur. Bu çeşit baskınlarda geri dönüşüm çalışanları; etraf ve halk sıhhatini tehlikeye sokmak, kayıt dışı ve sıhhatsiz şartlarda istihdama yol açmak, kamu ziyanı ve haksız kazan elde etmek, güvenlik sorunu yaratmak, kayıt dışı göçmen çalıştırmak üzere nedenlerle suçlanmıştır. Bu tıp olayların tekrarlanmaması ve hak ihlallerinin önlenmesi ismine, geri dönüşüm personelliği yeni bir iş kolu olarak kabul edilmeli, bu alanda faaliyet gösteren personeller kayıt altına alınarak kendileri ve aileleri toplumsal güvenlik şemsiyesi altına alınmalıdır. Atık toplama personellerinin çalışma sıhhat şartlarının uygunlaştırılması için toplayıcılık esnasında kendilerini koruyabilecekleri mesleğe mahsus yeni ekipmanların hazırlanması, toplama sırasında kullanılacak önlük ile iş eldiveni, toza ve bulaşıcı hastalıklara karşı gözetici maske, güneşe karşı şapka, gözetici siperlik üzere hami kıyafetlerin çalışma şartlarına uygun olarak tasarlanması önerilmektedir. Bu kapsamda çalışanlara haftalık ve aylık belli dönemlerde, geri dönüşüme uygun atıkları sattıkları tesis yahut kurumlarca fiyatsız olarak bu ekipmanların temin edilmesi gerekmektedir. Atıkların toplandığı ‘çek çek’ ismi verilen araçların, hijyen şartlarına ve kent estetiğine uygun biçimde projelendirilmesi, geri dönüşüm çalışanlarının daha çağdaş araçları kullanmasına imkan sağlanması gereklidir. Kayıt altına alınan ve kendilerine verilen kimliklerle toplama faaliyetlerine devam etmesi planlanan çalışanlar için ‘çek çek’ isimli araçların kullanımdan kaldırılarak, bölge kurallarına uygun olarak tasarlanan yeni araçların belediyelerce atık kâğıt çalışanlarına sunulması tahlil tekliflerinden birisidir.”(HABER MERKEZİ)
