Faaliyetlerine 2006 yılında başlayan ve yoksullukla çaba eden Tarlabaşı bölgesi halkını desteklemeyi amaçlayan Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği’ne (yaygın olarak bilinen ismiyle Tarlabaşı Toplum Merkezi-TTM) ‘yokluğun tespiti’ ve ‘derneğin feshi’ talepleriyle iki başka dava açıldı.
Kimi medya organlarında, “Çocuklara LGBTİ ve PKK propagandası” yaptığı münasebeti ile amaç gösterilen dernek, Tarlabaşı’na yönelik ön yargıların azaltılması emeliyle çalışmalar yürütüyor.
SAVCILIK VE VALİLİK ‘KAPATILSIN’ DEDİ
Hakkında çıkan haberler sonrasında savcılık ve valilik tarafından kapatılması istenen dernek hakkında görüştüğümüz TTM hukuk grubundan Av. Selmin Cansu Demir ile Tabir Özgürlüğü Hukuk Grubu avukatları Sevgi Kalan Güvercin, Buse Karataş ve Dilara Alpan açıklamalarda bulundu.
‘TTM, ÇOCUK VE BAYANLARIN TÜM HAKLARA EŞİT OLARAK ERİŞMELERİNİ DESTEKLEMEYİ AMAÇLIYOR’
Av. Sevgi Kalan Güvercin ‘Tarlabaşı Toplum Derneği ne yapıyor? Derneğin gayesi nedir?’ sorumuzu şöyle yanıtlıyor:
“TTM; yoksulluk, ayrımcılık ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en ağır halde yaşandığı dezavantajlı kılınmış bölgelerden biri olan Beyoğlu- Tarlabaşı’nda, toplum merkezi modelini benimseyen bir sivil toplum örgütü. Bilhassa çocuk ve bayanların bir ortaya gelebileceği inançlı alanlar kurmak üzere 15 yıldır faaliyet gösteriyor. Çocuk ve bayanların tüm haklara eşit olarak erişmelerini desteklemeyi amaçlıyor.
Hak temelli bir yaklaşım benimseyen TTM; müdafaa, güçlendirme ve savunuculuk faaliyetleri yürütüyor, tecrübesini yerelden genele yaygınlaştırma hedefiyle gönüllülerinin dayanağıyla çalışıyor.”
‘SOSYAL MEDYADA 2021’DEN BU YANA AMAÇ GÖSTERİLİYORUZ’
Pekala neden dernek için ‘Ahlaksız dernek’ formunda başlıklar atılıyor. ’Müslüman çocukları gaye seçen LGBT sapkınlığı oluşumu’ olarak gaye gösteriliyor? Neden kapatma davası açıldı?
Av. Buse Karataş şöyle yanıtlıyor: “TTM; faaliyetleri ve yayınları münasebet gösterilerek Haziran 2021’den bu yana toplumsal medyada ağır bir biçimde amaç gösterildi. Karalama ve amaç gösterme niteliğinde haberler yayımlandı. Bunları takip eden periyotta TTM’ye yönelik kontroller gerçekleştirildi. Bu kontroller sonucunda, basında çıkan karalama haberleri temel alınarak gerekçesiz raporlar yazıldı ve TTM’nin yokluğunun tespiti ile feshine ait iki farklı dava açıldı.
Derneğin geçirdiği kontrollerin akabinde birinci olarak, düzenlenen bir tevdi raporuna atıfla İstanbul Valiliği tarafından ‘Amacının gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi nedeniyle derneğin bizatihi sona erdiğinin tespiti’ talepli olarak ‘yokluğunun tespiti’ davası açıldı. Bu davada, 2006 yılında AB Projesi kapsamında Tarlabaşı Toplum Merkezi’nin kurulduğu, bu projenin 2007’de tamamlandığı, derneğin varlık nedeni ile bu merkezin varlığı ortasında sıkı bir bağ bulunduğu, artık bu merkezin olmaması nedeniyle derneğin de gayesini gerçekleştirmesinin mümkün olmadığı argümanı ile derneğin yokluğuna karar verilmesi talep ediliyor. 14 Nisan 2022 tarihinde, bu davanın duruşması gerçekleşecek. Bu duruşmada, TTM’nin ‘var olduğunu’, kuruluş hedeflerini gerçekleştirmek için çalışmaya devam etmesi gerektiğini anlatmaya çalışacağız.
Bu birinci davayı takip eden devirde, kontrol sonucu düzenlenen bir tevdi raporuna atıfla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Hakları Soruşturma Ofisi tarafından fesih talebi ile ikinci davanın açıldığını öğrendik. Bu davada, derneğin hedefinin hukuka ve ahlaka karşıt hale geldiği sav edilerek derneğin feshedilmesi talep ediliyor. Bu davada; defter kayıtlarında eksikler ile eğitim faaliyetlerinde bulunulup müsaade alınmadığı, dernek yayınlarının cumhuriyet başsavcılığına bildirilmediği üzere birçok idari para cezası yaptırımına bağlanan hareketlerin sıralandığı görülüyor. Lakin bunların hiçbiri yasal olarak fesih sonucunu doğurabilecek yoğunlukta kabul edilebilecek durumlar değil.
Ayrıca bir gerekçelendirme olmadan, bu kanaate hangi hareket nedeniyle nasıl varıldığı dahi açıklanmadan ‘çocukları gaye alarak, toplumda kısaca LGBTİ (lezbiyen, gey, biseksüel, travesti, intersex) olarak bilinen bireylerin cinsel eğilimlerini olağanlaştırmak sureti ile cinsel kimliklerini etkileme’ üzere bir sav ileri sürüldü. İnternet yayınları ve toplumsal medya paylaşımları münasebet gösterilerek derneğin ‘pek çok hatanın işlendiği merkez’ haline geldiği argüman edildi. Halbuki bu hususta ne dernek ne de rastgele bir yöneticisi hakkında verilmiş bir ceza kararı yok. Büsbütün keyfi, hukuksal argümanı olmayan yorumlarla TTM engellenmeye çalışılıyor.”
‘OLUMSUZ BİR SONUÇ ÇIKMASI STK’LARA AĞIR, ÖNGÖRÜLMEZ VE KABUL EDİLMEZ BİR MÜDAHALE OLUR’
İstanbul Valiliği tarafından açılan “Derneğin hedefinin gerçekleşmesinin olanaksız hale geldiği” münasebeti ile resen sona erdiğinin tespit edilmesi talepli davanın birinci duruşması, 14 Nisan 2022 tarihinde görülecek. Nasıl bir sonuç çıkmasını beklediklerini Av. Selmin Cansu Demir şöyle yanıtlıyor:
“TTM hakkında toplumsal medyada maksat gösterme ve karalama sürecini takip eden periyotta, tüzel desteği olmayan iki farklı dava ve soruşturma açıldığını öğrendik. Bu davalardan olumsuz bir sonuç çıkması, derneğe ve sivil toplum örgütlerine yönelik çok ağır, öngörülemez, kabul edilemez bir müdahale doğurur; sivil toplum üzerinde caydırıcı tesire neden olur. Ayrıyeten, hak temelli çalışan sivil toplum örgütlerinin başta çocuklar olmak üzere tüm faydalanıcılarını güçsüzleştirip, dayanışmadan yoksun bırakır. Yoksullukla, eşitsizlikle, şiddetle çabayı engelleyici bir sürece yol açar.
TTM, 15 yıl boyunca Tarlabaşı’nda kamusal yarar üreten bir kurum olarak faaliyet gösterdi. Sayısız çocuk, bayan ve genç hem bu yararın yararlanıcısı hem de katkı sunanı oldu. Buna karşın açılan davalarda hukuksal bir temel ya da münasebet olmaksızın derneğin örgütlenme özgürlüğünü ortadan kaldıracak müdahaleler kelam konusu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) sivil toplum örgütlerine yönelik müdahalaler kelam konusu olduğunda, bilhassa de TTM’ye açılan davalar üzere salt biçimi hukuka terslikler olduğu sav ediliyorsa kapatmaya istisnai ve son deva olarak başvurulabileceğini vurgulamaktadır. Emsal formda Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin genel yorumlarında; şiddet, çocuk adaleti, çocuğun düzgün olma hali, çocuğun üstün faydası üzere bahislerde devletlerin sivil toplum örgütlerine müdahale etmemesi, bilakis sivil toplum örgütleri ile eşgüdüm içinde çalışarak, örgütlerin çalışmalarını teşvik etmesi, siyaset oluştururken görüşlerini dikkate alması bir yükümlülük olarak belirtilmektedir. Hasebiyle Anayasa ve Türkiye’nin bir modülü olduğu milletlerarası insan hakları sistemleri tarafından benimsenen unsur ve standartlar gözetilerek açılan davalarda TTM’nin faaliyetlerine devam edebilmesini sağlayacak kararlar verilmesini umuyoruz.”
‘SİVİL ALAN, ANTİDEMOKRATİK MÜDAHALELERLE SESSİZLEŞTİRİLMEYE ÇALIŞILIYOR’
Nefret kampanyalarının gayesinde bugün Tarlabaşı Toplum Merkezi var lakin yarın öbür kurumlar için de bu türlü bir risk kelam konusu olabilir mi? Av. Dilara Alpan yanıtlıyor:
“Daralan sivil alan, antidemokratik müdahalelerle her geçen gün sessizleştirilmeye çalışılıyor. Dernekler mevzuatında sivil toplum örgütlerinin faaliyetlerini her an sınırlayabilecek bir dizi değişiklik yapıldı. Birçok sivil toplum örgütü ve yöneticileri; idari ve türel süreçler geçiriyor. TTM’nin yaşadıkları ise buna en somut örnek. Yalnızca ‘insan hakları’ odaklı olmak, toplumsal cinsiyet eşitliğini yüksek sesle talep etmek bile bugün maksat gösterilmeye neden olabilirmiş, bunu deneyimliyoruz. Lakin bu süreçte pek çok sivil toplum örgütünün TTM ile dayanışma iradesi göstermesi umutlarımızı tazeliyor.”
