Sıhhat işçileri, 14 Mart Tıp Bayramı Haftası’nda Türk Tabipleri Birliği’nin davetiyle “Gelecek Ellerimizde” ve “Emek Bizim Kelam Bizim” programı kapsamında 2 günlük iş bıraktı. İstanbul’un birçok hastanesinde iş bırakan sıhhat işçileri, basın açıklaması yaparak özlük haklarını alana kadar hareketlerine devam edeceklerini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Gidiyorlarsa gitsinler” istikametindeki kelamlarına karşılık veren doktorlar, “Gitmiyoruz, buradayız” açıklaması yaptı. “Haklarımız, emeğimiz ve sıhhat hakkımız için üretimden gelen gücümüzle iş bırakıyoruz” diyen hekimler, yarın da grevde olacak.
İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi bahçesinde bir ortaya gelen yüzlerce sıhhat çalışanına siyasi partiler ve STK’lar takviye verdi. Fakültede yapılan yürüyüş sırasında yurttaşlar tarafından da alkışlarla desteklendi.
‘KEŞKE TIP MESLEĞİNİ SEÇMESEYDİ’
Ankara’da doktorluk yapan oğlunu temsil etmek için harekete takviye veren Havva Bacak, sıhhat işçilerinin haklarının verilmesi davetini yaptı. Bacak, “Çok üzülüyorum. Keşke tıp mesleğini seçmeseydi. Her şey para demek değil. Şiddet ve hayat tehlikesi var. Pandemide birinci evvel onlar öne atıldı. Tek çocuğum var. Bir tane. Ben haklarını alsın istiyorum. Çocuklar çok emek verdiler. Hayatlarını yaşamadılar. Test kitaplarıyla uyudular. Oğlum Çapa mezunu” dedi.
‘BÜYÜK HAYELLERLE BAŞLADIĞIMIZ UZMANLIK, HAYAL KIRIKLIĞINA DÖNÜŞÜYOR’
Asistan ekim Tahsin Çınar, Cerrahpaşa’daki basın açıklamasında, asistan doktorların yaşadıkları külfetleri anlattı. “Büyük hayaller ile başladığımız uzmanlık eğitimi; çalışma şartları ve maruz kalınan mobbing ile hayal kırıklığına dönüşüyor. Aralıksız 36 saate varan çalışma mühletleri, fiyatlı nöbet sonraki müsaade hakkının yok sayılması, vazife tarifinin dışındaki angarya işlerle uğraşmak bugüne dek sıklıkla lisana getirdiğimiz sorun başlıklarından bazıları” diyen Çınar, şunları söyledi:
“Asistan emeğinin sömürüsünün en çarpıcı hali nöbetlerdir. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği “uzmanlık öğrencileri 3 günde birden daha sık olmayacak biçimde nöbet tutmalıdır” demesine karşın resmiyete yansımasa da kimi kliniklerde nöbet sayısı ayda 14-15’i bulabiliyor. Günlük 8 saatlik mesainin akabinde 16 saat nöbet tuttuktan sonra sonraki gün çalışmaya, yani 32-36 saat mühletle çalışmaya zorlanıyoruz. Mevzuatta “gece nöbeti tutanlara sonraki günü misyon verilmez” sözü yer almasına karşın başhekimlere kurumda hizmetin aksamaması münasebetleriyle nöbet sonraki dinlenmesi gereken tabibi mesaiye devam ettirme yetkisi verilmiştir. Asistan tabiplerin birçoklarının aylık nöbet müddeti 130 saati aşmasına karşın 130 saati aşan nöbet fiyatları tekrar mevzuata nazaran ödenememektedir. Nöbet sonrası müsaade kullanabilenlere ise nöbet fiyatı ödenmemektedir. “Nöbet ücreti” ile “nöbet sonraki izin” taleplerinin de aykırı talepler olarak düzenlendiği mevcut sistemde doktorun ya dinlenme hakkından ya da emeğinden vazgeçmesi isteniyor. Hiçbirimiz unutmadık Ekim ayında başımıza gelen olayı. Dr. Rümeysa Berin Şen 1 hafta boyunca dinlendirilmeden günaşırı tuttuğu nöbetlerden birinin akabinde meskenine giderken direksiyon başında uyuyakaldı ve hayatını kaybetti. Rümeysa ölmeden evvel de nöbet sonraki fiyatlı müsaade talebimizi bas bas bağırıyorduk ve siz bizi duymazdan geliyordunuz. Rümeysa’nın vefatının çabucak sonrasında Sıhhat Bakanı, dekanlar, başhekimler açıklama yaptılar, düzenleme yapacağız mağduriyeti gidereceğiz dediler. 142 gün geçti. Ne yaptınız?”
‘ASİSTANLAR BİR İŞ GÜCÜ YIĞINI OLARAK GÖRÜLÜYOR’
Asistan hekimlik temelde bir sıhhat hizmeti olmadığını, bir eğitim süreci olduğunun altını çizen Çınar, “Cerrahpaşa Tıp Fakültesi asistan tabipleri için ne yaptı? Birebir yazıyı 10 sefer yayınladılar, ne dediler? ‘Hizmeti aksatmayacak biçimde nöbet sonraki müsaade verilebilir ve nöbet fiyatları kesilir’ dediler. Hizmet aksamayacak halde hiçbirimize müsaade vermediler. Hizmet aksamıyor sayın dekan, sayın başhekim aman telaşlanmayın. Lakin yarın öbür gün ortamızdan birisi konuta dönerken ölüp giderse sakın gerimizden beylik laflar etmeyin. Asistan hekimlik temelde bir sıhhat hizmeti değil eğitim sürecidir. Sürecin sonunda asistan tabipten kendi branşının yeterliliğini sağlaması ve bir uzman doktor olarak mesleğini layıkıyla yerine getirmesi beklenir. Bunun mümkün olması için bu süreçte asistan tabiplerin aldığı eğitimin nitelikli olması kaidedir. Performans sistemi ve kışkırtılmış sıhhat talebi nedeniyle asistan tabipler sıhhat hizmeti için bir işgücü yığını olarak görülüyor, eğitimi geri plana atılıyor. Polikliniklerde eğitici yönlendirmesi ve kontrolü olmadan hasta muayenesi yapmak, konsültasyon hizmeti vermek zorunda kalıyor. Bu durum hem eğitimin hem de sıhhat hizmeti kalitesinin düşmesine neden oluyor” dedi.
‘HİYERARŞİK BAĞLAR MOBBİNGE NEDEN OLUYOR’
Çınar, toplumsal muhtaçlıklarını karşılayacak vakitlerinin kalmaması tükenmişlikle sonuçlandığını söyledi: “Eğitim seminerlerimiz, hadise tartışmalarımız bile sıhhat hizmetini aksatmamak ismine yemek saatlerinde, mesai bitimlerinde yahut mesai öncesinde yapılmaktadır. Birçok sıhhat kurumunda ağır çalışma kaideleri altında ezilen asistan tabipler akademik çalışmalara gereken vakti ayıramamaktadır. Eğitim ve araştırma ile ilgili eksikliklerimizi geriye kalan sonlu boş vakitlerimizde kapatmaya çalışıyoruz. Hiyerarşik bağlantılar mobbinge neden olabilmektedir. Sıhhat ortamında kıdem ve usta-çırak alakası Hipokrat’tan beri bilinen, tıp eğitimi ve uygulamasının en kıymetli temellerinden biridir. Lakin birtakım durumlarda bu bağlantı asistan aleyhine işleyerek iş kısmı, akademik ve uygulamalı eğitim süreçlerinde mobbing olarak karşımıza çıkıyor. Mobbingi bildirmek ve şikâyet etmek isteyen asistan tabipler eğitim alamama, huzurlu bir çalışma ortamında çalışamama üzere tehditlere maruz kalıyor. Bu durum mesleğinin şimdi başında olan doktorun motivasyonunu kırıp, yalnızlığa, çaresizliğe yahut istifaya sürüklüyor. Asistan doktorlar bu denli badireyi yaşarken yabancı asıllı asistan doktorlar de bu badirelere ek olarak büyük bir ekonomik zorbalığa maruz kaldılar. Birebir işi birebir koşullarda yaptığımız yabancı asıllı doktor arkadaşlarımız minimum fiyatın altında maaş alıyorlar. Bu da yetmezmiş üzere performans ödemesi diye verilen fiyatlar toplu bir halde onlardan devlet tarafından geri isteniyor. Sıhhat Bakanı geçtiğimiz gün bir mektup göndermiş. Mektubu tekraren okudum ancak ne demek istediğini açıkçası anlayamadım. Lafı evelemiş gevelemiş sonunda grev yapıp hastaları mağdur etmeyin demeye getirmiş. Bizi buna siz mecbur ettiniz sayın Bakan, ve inanın kurallar düzelene kadar gayret etmekten bir adım geri atmayacağız. Zira sizin sisteminiz yalnızca bizi değil hastaları da mağdur ediyor. Biz hastalarımızın sıhhati için de buradayız.”
TALEPLER NELERDİR?
Hocalarına seslenen Çınar, taleplerini de sıraladı: “Cumhurbaşkanı Erdoğan her ne kadar “Asistan hekimlerimizle biz bu yola devam ederiz” dese de hocalarımızın, uzmanlarımızın bir bir kamudan istifa ettiği, kışkırttığınız sıhhat talebine karşılık olmaya çalışmaktan eğitim alamadığımız, 36 saat sonrasında hayatlarımızdan olduğumuz hem işyerlerinde hem de ekranlarda sıhhatte şiddete maruz kaldığımız bir ortamda yola bizimle devam edemezsiniz. Bozuk yolda yürüyemeyiz. Fakat bizler bu topraklarda hekimlik yapmak için beyaz önlüğü giyenler, hiçbir yere gitmiyoruz, buradayız, bu yolu düzeltmeye, mesleksel onurumuzla, halk sıhhatini önceleyen bir sıhhat sistemi için çabamızı sürdürmeye kararlıyız. Buradan bir kelamım de hocalarımıza olacak. Bugün buraya bile asistan tabipler sizin madden ya da manevi olarak baskınızı hissederek geliyorlar. Akademisyenlik sizin korunaklı alanlarınızda kalma uğraşınız değildir. Akademisyen, her şeyden evvel aydın olmalıdır. Aydın ise toplumu ve bulunduğu alanı aklıya değiştirmek için uğraş edebilen, onlara yeni bir bakış açısı kazandırabilen kimsedir. Popülist ise koşulları evvel olduğu üzere kabul eden, sonra o kurallarla özdeşleşen kimsedir. Üzülerek söylüyorum, Türkiye’de akademi aydın değil popülist üretiyor. Sizler asistan doktorların önünde onlara yol gösterici olmanız gerekirken asistan doktorlar size yol gösteriyorlar. Nasıl gayret edileceğini öğretiyorlar. Hocalarımıza sesleniyorum: Kendinize bir hayat alanı kurmuş olabilirsiniz. Hepimizi boğan bu karanlığı, gericiliği, insan ve emek düşmanlığını görmezden gelmeyin. Şayet siz de bizim üzere geleceğin aydınlığını aramayacaksanız karanlığın keyfini mi çıkaracaksınız? Kendinizi sıkıştırdığınız dar alanın dışına çıkın. Eğitici pozisyonunun verdiği yetkiyi mobbing için kullanmayın.
Bizler, asistan tabipler olarak;
-Çığlığa dönüşen meselelerimizin duyulmasını,
-Nöbet sayılarının insani sonlara çekilmesini,
-Koşulsuz fiyatlı nöbet sonraki müsaade verilmesini,
-Eğitim sürecimizin performans sistemine kurban edilmemesini,
-Sağlıkta mobbingin son bulmasını, bu bahiste bütün meslektaşlarımızın üzerine düşen vazifesi yerine getirmesini,
-Mobbinge karşı şikâyet, denetleme ve cezalandırma sistemlerinin uygulamaya sokulmasını,
-Tıp eğitimini yaralayan üniversite özerkliğine müdahale ve mukavele dayatılmasından derhal vazgeçilmesini,
-Yabancı asıllı doktorlara özel meselelerin bir an evvel çözümlenmesini,
-Bütün doktorların insani çalışma koşullarına sahip olmasını, hak ettikleri emekliliğe yansıyan performansa dayanmayan fiyat almasını,
-Geç ödenen Nöbet ve Performans ödemelerinin vaktinde ödenmesini,
-Ve bilhassa Mobbing ile nöbet sonraki müsaade konusunda ivedilikle yasal düzenleme yapılmasını talep ediyoruz. Taleplerimizin yerine getirilmemesi halinde gayretimiz katlanarak devam edecektir.
-Kurtuluş yok tek başına, ya daima bir arada ya hiçbirimiz.”
YERE DÜŞEN DR. ERDİNÇ KÖKSAL BASIN AÇIKLAMASINA KATILMADI
Taksim Meydanı’nda bildiri okunmasına müsaade verilmemesi sırasında çıkan arbedede yere Düşen 89 yaşındaki Türk Tabipleri Birliği (TTB) Emekli Tabipler Kolu ve İstanbul Tabip Odası (İTO) Emekli Tabipler Kurulu Lideri Dr. Erdinç Köksal, Cerrahpaşa’daki basın açıklamasına katılmadı. Köksal, “Kalbimde pil var” demişti.
Emekli tabip Köksal, daha sonra yaşadıklarını Gazete Duvar’a anlattı. Çamurlu beyaz gömleğini hayatı boyunca saklayacağının altını çizen Köksal, şunları söyledi: “Ben meslekte 62’inci yılımı yaşıyorum. Biz 62 yıldır daima 14 Mart’ta Atatürk’e şükran hislerimizi arz etmek için çelenk koyarız. Hangi vilayette ve ilçede olursak olalım bunu yaparız. Birinci kez hayatımda polisle engellendik. Bu sahiden utanç verici bir şey. Yıllarca bu ülkede halkına hizmet etmiş bir beyaz gömlekli kümenin çiçek bırakması neden engellendi bunu hala anlamış değilim. Çok hüzün içerisindeyim. Bu nedenle çiçek bırakmak için önümüzdeki polis bariyerini geçmek istedik ve geçemedik. Bu ortada yerler kaygan ve çamurlu olduğu için itilerek düştüm. Allah’a şükür bir sorunum olmadı. 2 ay evvel kalp pili takılmıştı. Hekimlerim yokuş çıkmayın, merdiven çıkmayın, şiddetli iş yapma demelerine karşın, ben 14 martlarda bu vazifesi yapmakla kendimi yükümlü hissediyorum bir tabip olarak. Beyaz, ak gömleğim çamurlandı. Bu çamur Taksim’in çamuru değil. Ankara’dan ‘giderlerse gitsinler’ sesinin yankılanmasından meydana gelen bir çamur. Her şeyden güç alarak kimi şahısların sebep olduğu bir çamurdan bahsetmek istiyorum. Ve utanç yüzü bir çamur. Bu gömleğimi çamurlu haliyle hayatım boyunca saklayacağım.”
‘HOCAMIZIN YERE DÜŞÜRÜLMESİ ÜZÜCÜ BİR DURUMDU’
Polislerin müdahalesine reaksiyon gösteren İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Osman Küçükosmanoğlu, Taksim’de engellemenin akabinde Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde düzenlenen basın açıklamasına katıldı. Taksim’de yaşanan engellemeleri Gazete Duvar’a anlatan Küçükosmanoğlu, “Bugün Taksim anıtına klâsik olarak sembolik bir heyetle, İstanbul Tabip Odası ve Türk Tabipler Birliği’nin çelengini koymak için gittik. Bize çelenk koyabileceğimizi fakat 14 Mart Bildirisini biz her yıl okuyoruz orada. 14 Mart’ın değerini vurguluyoruz. Şimdiki, sıhhatle ilgili durumu özetleyen bir bildiri kesinlikle olur. Bundan da vazgeçmemiz kelam konusu değil. Bize mazeret olarak Beyoğlu Kaymakamı’nın buna müsaade vermediği, çelenginizi bırakın, gidin denildi. Bizde bunun üzerine ısrarcı olduk. Bu bizim anayasal hakkımızdır dedik. O sırada polisin itip kalkmasıyla bizim emekli doktor kurulu Liderimiz 89 yaşındaki emekli bayan doğum uzmanı Erdinç Köksal abimiz, hocamız maalesef yere düştü. Çok büyük bir travma değilse bile 89 yaşındaki bir insanı yere düşürülmesi polis marifetiyle üzücü bir durumdur. Ülkenin içinde bulunduğu bu durumun aynasıdır bu. Bugün Cerrahpaşa’daki hareketimize bu kadar büyük iştirak olması, bizim haklılığımızı gösteriyor. 14 Mart bizim için bir bayram. Bunu kutlamaktan da vazgeçmeyeceğiz. Daha özgür daha hoş günlerde kutlayacağız.”